'Breek vier grotes se mag'
'Breek vier grotes se mag'

'Breek vier grotes se mag'

Die Bankvereniging van Suid-Afrika het die sogenaamde “witmonopoliekapitaal” as 'n mite beskryf en dit duidelik gemaak dat banke nie teen transformasie gekant is nie.
Francoise Steynberg
Llewellyn Prince



Die “groot vier” Suid-Afrikaanse banke se monopolie oor die finansiële sektor moet verbreek word, terwyl die Suid-Afrikaanse regering hierdie sektor moet druk om ten volle te transformeer.

Dit was Dinsdag die oorkoepelende pleidooi van veral swart beheerde organisasies, die SAKP en Cosatu op 'n openbare sitting oor die transformasie van die finansiële sektor wat in die parlement gehou is.



'witmonopolie-

kapitaal'

Die Bankvereniging van Suid-Afrika (Basa), wat 34 van die 36 banke verteenwoordig wat by die Reserwe­bank geregistreer is, het egter die sogenaamde “witmonopoliekapitaal” as 'n mite beskryf en dit duidelik gemaak dat banke nie teen transformasie gekant is nie.

Vilakazi Madoda, Nedlac se uitvoerende direkteur, het aan die openbare sitting gesê dat transformasie hoog op die agenda sal wees van 'n beraad oor die finansiële sektor wat vir Junie/Julie vanjaar beplan word.

Die openbare sitting volg ná toenemende druk op die banke nadat die Mede­dingingskommissie vroeër 17 banke, insluitend Absa, Standard Bank en Investec, by die Mededingingstribunaal van same­spanning in die sogenaamde valutaskandaal aangekla het.

Dit volg ook kort op die hakke van pres. Jacob Zuma se oproepe in sy onlangse staatsrede vir radikale ekonomiese transformasie.



Transformasie kritiek

Joan Fubbs, voorsitter­ van die portefeulje­komitee oor handel en nywerheid wat saam met Yunus Carrim, voorsitter van die staande komitee oor finansies, die open­bare sitting gelei het, het ná die afhandeling daarvan gesê die transformasie van die finansiële sektor is kritiek vir Suid-Afrika.

“Dit sal ons die geleentheid gun om die maat­skaplike en ekonomiese onregverdighede van die verlede reg te stel. Ons glo dit sal egter net effektief en suksesvol wees as die private sektor saam met die openbare sektor dit erken en saam die besluit neem om te transformeer.”

Ismail Momoniat,­ adjunk-direkteur-­generaal in die tesourie, het gesê die finansiële sektor moet baie meer doen om te transformeer.

Volgens hom moet die raad vir die finansiële sektor se handves se transformasieteikens ook verskerp word, terwyl dit ook eerlik gevra moet word of die land se SEB-kodes werklik hul doelwitte­ bereik het.



Breek die monopolie

Solly Mapaila, tweede adjunksekretaris van die SAKP, het gesê dit is duidelik dat die vier groot banke se monopolie verbreek moet word.

“Daarom is die banklisensie wat onlangs aan die Poskantoor toegestaan is om sy PostBank-filiaal as 'n gevolmagtigde staatsbank te bedryf 'n stap in die regte rigting.”

Volgens Mapaila moet die hele Suid-Afrikaanse banksektor, wat R4 800 miljard se bates bestuur, “gediversifiseer en getransformeer” word.

George Sebulela,­ sekretaris-­generaal van die Black Business Council (BBC), het gesê die regering moet strenger­ ­­riglyne daarstel om die sektor te transformeer en om sy eie doelwit van radikale ekonomiese transformasie te kan bereik.



Banklisensies

Die BBC het voorgestel dat om die banksektor se transformasie te bespoedig, moet alle lisensies vir nuwe banke en versekeringsmaatskappye vereis dat daar minstens 50% swart eienaarskap is.

Cas Coovadia, besturende direkteur van Basa, het gesê die banksektor het baie beter met transformasie as ander sektore in die ekonomie gevaar.

“Dit beteken egter nie dat ons tevrede is met die huidige situasie nie.”

Volgens hom wys syfers dat swart eienaarskap (23%) van banke, net soos die eienaarskap van die res van die JSE, wit eie­naarskap (22%) vir die eerste keer ooit verbygesteek het.



Verbind tot

transformasie

Maria Ramos, uitvoerende hoof van Barclays Africa wat Absa besit, Johan Burger, uitvoerende hoof van die First­Rand-groep wat onder meer FNB besit, en Sim Tshabalala, uitvoerende hoof van Standard Bank, het ook die openbare sitting toegespreek.

Al drie was dit eens dat hul onderskeie maat­skappye tot transformasie verbind is.

Cosatu wil onder meer hê dat buitensporige bankkoste vir veral die armstes en werkers strenger­ gereguleer moet word, terwyl banke se praktyk om mense wat agterstallig raak met verbandbetalings se huise en motors op te veil, ook herbesin moet word.

Die openbare sitting word op 22 Maart hervat, waarna 'n verslag met ­aanbevelings aan die ­nasionale tesourie oorhandig sal word.

- Netwerk24

Kommentaar

Republikein 2024-11-23

Geen kommentaar is op hierdie artikel gelaat nie

Meld asseblief aan om kommentaar te lewer

Katima Mulilo: 20° | 36° Rundu: 20° | 37° Eenhana: 22° | 36° Oshakati: 25° | 35° Ruacana: 22° | 36° Tsumeb: 23° | 36° Otjiwarongo: 22° | 35° Omaruru: 23° | 36° Windhoek: 23° | 34° Gobabis: 23° | 35° Henties Bay: 14° | 19° Swakopmund: 14° | 16° Walvis Bay: 13° | 20° Rehoboth: 23° | 35° Mariental: 24° | 38° Keetmanshoop: 24° | 39° Aranos: 28° | 38° Lüderitz: 13° | 25° Ariamsvlei: 23° | 40° Oranjemund: 13° | 21° Luanda: 25° | 26° Gaborone: 22° | 36° Lubumbashi: 17° | 32° Mbabane: 18° | 31° Maseru: 16° | 32° Antananarivo: 17° | 31° Lilongwe: 22° | 33° Maputo: 23° | 31° Windhoek: 23° | 34° Cape Town: 17° | 27° Durban: 20° | 25° Johannesburg: 19° | 31° Dar es Salaam: 26° | 32° Lusaka: 22° | 33° Harare: 21° | 31° #REF! #REF!