Diu00e9 pragstuk u2019n skatkis in die kleine
Diu00e9 pragstuk u2019n skatkis in die kleine

Dié pragstuk ’n skatkis in die kleine

Lloyd Zandberg
Hier is ’n boek vir slim, weetgierige kinders. En hul ouers, ooms, tantes of enigeen met of sonder kind of kraai wat belangstel in die wetenskap en geskiedenis van die planteryk.

Langer as ’n 30 cm-liniaal, ryk geïllustreer en met meestal eenvoudige teks, is dié pragstuk van ’n boek ’n skatkis in die kleine.

Botanicum (min of meer “ ’n georganiseerde versameling plante”) word as ’n virtuele museum aangebied.

“Stel jou voor jy kan deur elke veld, bos, tropiese reënwoud en blomparadys ter wêreld wandel” en boonop “terugkeer in tyd na die begin van die lewe op aarde”, word dié aanbieding verduidelik.

’n Dubbelblad-illustrasie, “Die boom van die lewe”, wys die verskeidenheid plante op aarde, byna soos ’n luukse, grafiese opsomming van die evolusie van plante.

Dan blaai die leser deur sewe galerye, soos “Bome” en “Kruidagtige plante”, elkeen met sy eie dubbelblad-onderafdelings. Een bladsy is teks en een bladsy illustrasie.

Katie Scott se volblad-illustrasies maak die boek die visuele fees wat dit is. Sy het ook ’n ander boek in dieselfde Welcome to the Museum-reeks, Animalium, geïllustreer wat in 2014 as die Britse Sunday Times se kinderboek van die jaar aangewys is.

Daar is voor- en syaansigte, deursnitte van stamme, blomme of saadpeule, alles pure plesier om te bekyk, en elkeen net soveel op begrip as op die mooi gemik. ’n Enkele beswaar: Ons koningsprotea word effe stief behandel, hy lyk maar klein op die blad van die “Boom van die lewe” (waar nie volgens skaal gewerk is nie) en wanneer struike behandel word, kry hy net ’n profielaansig.

Kathy Willis se teks is eenvoudig, maar sy praat nie uit die hoogte met haar lesers nie. Inteendeel, sy verwag dat hulle sal oplet en kophou. Sinnetjies soos “maatjies, julle onthou mos nog wat is likofiete” tref jy nie hier aan nie. Onbekende woorde word gewoonlik in die teks verduidelik, dikwels half terloops, wat ’n leser lekker slim laat voel. Die verduideliking van hoe briofiete (mossoorte) voortplant, tesame met die illustrasie, het my laat wens ek kon dié twee paragrawe oor sporofiete en gametofiete in matriekbiologie onder oë gehad het.

Dit is indrukwekkend hoe Willis eenvoudig, helder en ekonomies inligting oor meer as 470 miljoen jaar en 425 000 plantspesies reduseer sodat net ’n verteerbare oorsig oorbly. Tog is daar talle interessanthede by wat ’n leser kan oorvertel. Soos dat meer as die helfte van die wêreld se kos van drie oesgewasse kom: mielies, koring en rys. Of dat ’n tulpbol in die 1630’s in Nederland vir die prys van vier osse, agt varke en 12 skape verkoop is.

Maar ’n mens wens tog daar was ’n bietjie genade vir die leser in die vorm van ’n woordelys. Aan die ander kant, daarvoor is Google en woordeboeke daar, deesdae sommer op jou foon.

Ria Crafford se voortreflike vertaling van die vereenvoudigde wetenskaplike taal (immers op kinders of leke gerig) lees vlot. In hierdie dae waarin daar sterk emosies en polemiek om taalregte en taalpolitiek is, kan Protea Boekhuis en Crafford bedank word vir ’n uitnemende voorbeeld van Afrikaans as ’n soepel en sterk onderrigtaal.

Botanicum is ’n voorlopige bekendstelling en inleiding. Dis ’n gids deur ’n ideaal toegeruste “museum” heen. Dis ’n ervaring om te deel, soos wat ’n mens vir jou ’n maat saamneem op ’n uitstappie.

Dis ’n boek wat ’n mens bly maak: oor kennis, oor die drukkuns, oor die skoonheid en wonderbaarlike ontwerp van plante.

Hy kos ’n stewige bedraggie. Maar hy gaan jare lank in jou huis woon en weer en weer deurgeblaai word. - Netwerk24

Kommentaar

Republikein 2024-11-23

Geen kommentaar is op hierdie artikel gelaat nie

Meld asseblief aan om kommentaar te lewer

Katima Mulilo: 20° | 36° Rundu: 20° | 37° Eenhana: 22° | 36° Oshakati: 25° | 35° Ruacana: 22° | 36° Tsumeb: 23° | 36° Otjiwarongo: 22° | 35° Omaruru: 23° | 36° Windhoek: 23° | 34° Gobabis: 23° | 35° Henties Bay: 14° | 19° Swakopmund: 14° | 16° Walvis Bay: 13° | 20° Rehoboth: 23° | 35° Mariental: 24° | 38° Keetmanshoop: 24° | 39° Aranos: 28° | 38° Lüderitz: 13° | 25° Ariamsvlei: 23° | 40° Oranjemund: 13° | 21° Luanda: 25° | 26° Gaborone: 22° | 36° Lubumbashi: 17° | 32° Mbabane: 18° | 31° Maseru: 16° | 32° Antananarivo: 17° | 31° Lilongwe: 22° | 33° Maputo: 23° | 31° Windhoek: 23° | 34° Cape Town: 17° | 27° Durban: 20° | 25° Johannesburg: 19° | 31° Dar es Salaam: 26° | 32° Lusaka: 22° | 33° Harare: 21° | 31° #REF! #REF!