NR verwerp wet op burgerskap eenparig
Estelle de Bruyn - Die Nasionale Raad (NR) het gisteroggend die wysigingswetsontwerp op burgerskap in sy totaliteit eenparig verwerp omdat dit ongrondwetlik is.
Die wetsontwerp sal weer voor die Nasionale Vergadering (NV) moet dien.
Dit volg nadat ’n portefeuljekomitee van die NR verlede Vrydag ’n openbare verhoor gehou het waar uitgelese regslui bydraes oor die grondwetlikheid van die wysigingwetsontwerp gelewer het.
Tydens gister se sitting van die NR het die voorsitter van die komitee, mnr. Cletius Sipapela, gesê die NR het tydens beraadslaging oor die wetsontwerp vrae oor die grondwetlikheid daarvan gehad. Om dié rede is die openbare bespreking gehou.
Uitsonderings
Die komitee is oortuig dat die grondwetskrywers dit baie duidelik gemaak het dat kinders wat in Namibië gebore word wie se ouers “gewone inwoners” van Namibië is, op burgerskap geregtig is. Die uitsondering is kinders wie se ouers diplomatieke immuniteit geniet; kinders van loopbaanverteenwoordigers van ander lande; kinders van lede van enige polisie-, weermag- of veiligheidseenheid wat van ’n ander land aan Namibië gesekondeer is vir diens; en kinders van onwettige immigrante.
Grondwet is opperwet
Die komitee het ook die beginsel aanvaar dat die hooggeregshof die opperregsprekende gesag in die land is en die mandaat het om die Grondwet te vertolk. Gevolglik kan die parlement nie ’n vertolking van die Grondwet deur die hooggeregshof omverwerp nie. Slegs in gevalle waar grondwetlike beginsels nie ter sake is nie, kan die parlement wette uitvaardig om hofbevele te verander.
“’n Aantal van ons burgers het Namibië verlaat en woon nou in ander lande soos Amerika en Brittanje. Hul kinders wat daar gebore is, geniet nou burgerskap van daardie lande. Namibië kan nie ’n eiland wees nie,” het Sipapela gesê.
Wetsontwerp wil burgerskap ontneem
“Die wysigingswetsontwerp is daarop gemik om Namibiese burgers van hul burgerskap te ontneem. Artikel 4 (1)(d) (van die Grondwet) bepaal dat mense wat ná onafhanklikwording in Namibië gebore word van ouers wat nie Namibiese burgerskap het nie, maar normaalweg in Namibië woon, Namibiese burgers deur middel van geboorte sal wees, met ander woorde hulle het reeds burgerskap verwerf. Indien die wetsontwerp van krag word, sal dit hierdie burgerskap wegneem. Dit is strydig met die duidelike en ondubbelsinnige bepalings van Artikel 4 (8). Aangesien die wetsontwerp nie ooreenstem met hierdie artikel nie, is die wetsontwerp ongrondwetlik. Gevolglik kan die wetsontwerp nie deur die NR aanvaar word nie,” het Sipapela gesê.
Hy het ook daarop gewys dat die besluit van die komitee geensins deur Dinsdag se kabinetsbesluit oor dieselfde kwessie beïnvloed is nie en het die versekering gegee dat dit onafhanklik en eenparig geneem is.
Hierna het die voorsitter van die NR, me. Margeret Mensah-Williams, die mosie oor die wetsontwerp tot stemming gebring. Die NR het die wetsontwerp eenparig op grond van dié beginsel verwerp.
NV sal nou weer moet besin
Mensah-Williams het hierna Artikel 75 (5) (b) van die Grondwet voorgelees. Dit bepaal dat indien die NR teen die beginsel van ’n wetsontwerp beswaar maak, dit na die NV verwys word wat die beginsel moet heroorweeg. Indien twee-derdes van die NV-lede die beginsel herbevestig, is die beginsel van die wetsontwerp nie meer ’n kwessie nie. Indien ’n tweederdemeerderheid egter nie behaal word nie, verval die wetsontwerp.
Kabinet gryp in
Dinsdagaand het die minister van inligting en kommunikasietegnologie, mnr. Tjekero Tweya, tydens ’n mediakonferensie bekend gemaak dat die kabinet besluit het die regering sal voldoen aan die beslissing van die hooggeregshof en dat die ministerie van binnelandse sake en immigrasie ’n geboortesertifikaat sal uitreik aan die seun van Nederlandse ouers, Bram Cornelius de Wilde, wat op 27 Oktober 2009 in Namibië gebore is. Die sperdatum vir die uitreiking is vandag.
“Die regering respekteer die Namibiese grondwet as opperwet van die land en, binne die raamwerk van die Grondwet, sal die regering voortgaan om met die aangeleentheid gemoeid te wees, die situasie moniteer en, indien nodig, wyd konsulteer met die oog daarop om ’n langtermynoplossing te vind om in die toekoms kwessies van hierdie aard te behartig,” lui die kabinetsverklaring.
Tweya het daarop gewys dat ander vertolkings van die Grondwet moontlik later deur ander howe gemaak kan word. Hy het gevra dat mense ’n oop gemoed oor die aangeleentheid moet hê.
Die wetsontwerp sal weer voor die Nasionale Vergadering (NV) moet dien.
Dit volg nadat ’n portefeuljekomitee van die NR verlede Vrydag ’n openbare verhoor gehou het waar uitgelese regslui bydraes oor die grondwetlikheid van die wysigingwetsontwerp gelewer het.
Tydens gister se sitting van die NR het die voorsitter van die komitee, mnr. Cletius Sipapela, gesê die NR het tydens beraadslaging oor die wetsontwerp vrae oor die grondwetlikheid daarvan gehad. Om dié rede is die openbare bespreking gehou.
Uitsonderings
Die komitee is oortuig dat die grondwetskrywers dit baie duidelik gemaak het dat kinders wat in Namibië gebore word wie se ouers “gewone inwoners” van Namibië is, op burgerskap geregtig is. Die uitsondering is kinders wie se ouers diplomatieke immuniteit geniet; kinders van loopbaanverteenwoordigers van ander lande; kinders van lede van enige polisie-, weermag- of veiligheidseenheid wat van ’n ander land aan Namibië gesekondeer is vir diens; en kinders van onwettige immigrante.
Grondwet is opperwet
Die komitee het ook die beginsel aanvaar dat die hooggeregshof die opperregsprekende gesag in die land is en die mandaat het om die Grondwet te vertolk. Gevolglik kan die parlement nie ’n vertolking van die Grondwet deur die hooggeregshof omverwerp nie. Slegs in gevalle waar grondwetlike beginsels nie ter sake is nie, kan die parlement wette uitvaardig om hofbevele te verander.
“’n Aantal van ons burgers het Namibië verlaat en woon nou in ander lande soos Amerika en Brittanje. Hul kinders wat daar gebore is, geniet nou burgerskap van daardie lande. Namibië kan nie ’n eiland wees nie,” het Sipapela gesê.
Wetsontwerp wil burgerskap ontneem
“Die wysigingswetsontwerp is daarop gemik om Namibiese burgers van hul burgerskap te ontneem. Artikel 4 (1)(d) (van die Grondwet) bepaal dat mense wat ná onafhanklikwording in Namibië gebore word van ouers wat nie Namibiese burgerskap het nie, maar normaalweg in Namibië woon, Namibiese burgers deur middel van geboorte sal wees, met ander woorde hulle het reeds burgerskap verwerf. Indien die wetsontwerp van krag word, sal dit hierdie burgerskap wegneem. Dit is strydig met die duidelike en ondubbelsinnige bepalings van Artikel 4 (8). Aangesien die wetsontwerp nie ooreenstem met hierdie artikel nie, is die wetsontwerp ongrondwetlik. Gevolglik kan die wetsontwerp nie deur die NR aanvaar word nie,” het Sipapela gesê.
Hy het ook daarop gewys dat die besluit van die komitee geensins deur Dinsdag se kabinetsbesluit oor dieselfde kwessie beïnvloed is nie en het die versekering gegee dat dit onafhanklik en eenparig geneem is.
Hierna het die voorsitter van die NR, me. Margeret Mensah-Williams, die mosie oor die wetsontwerp tot stemming gebring. Die NR het die wetsontwerp eenparig op grond van dié beginsel verwerp.
NV sal nou weer moet besin
Mensah-Williams het hierna Artikel 75 (5) (b) van die Grondwet voorgelees. Dit bepaal dat indien die NR teen die beginsel van ’n wetsontwerp beswaar maak, dit na die NV verwys word wat die beginsel moet heroorweeg. Indien twee-derdes van die NV-lede die beginsel herbevestig, is die beginsel van die wetsontwerp nie meer ’n kwessie nie. Indien ’n tweederdemeerderheid egter nie behaal word nie, verval die wetsontwerp.
Kabinet gryp in
Dinsdagaand het die minister van inligting en kommunikasietegnologie, mnr. Tjekero Tweya, tydens ’n mediakonferensie bekend gemaak dat die kabinet besluit het die regering sal voldoen aan die beslissing van die hooggeregshof en dat die ministerie van binnelandse sake en immigrasie ’n geboortesertifikaat sal uitreik aan die seun van Nederlandse ouers, Bram Cornelius de Wilde, wat op 27 Oktober 2009 in Namibië gebore is. Die sperdatum vir die uitreiking is vandag.
“Die regering respekteer die Namibiese grondwet as opperwet van die land en, binne die raamwerk van die Grondwet, sal die regering voortgaan om met die aangeleentheid gemoeid te wees, die situasie moniteer en, indien nodig, wyd konsulteer met die oog daarop om ’n langtermynoplossing te vind om in die toekoms kwessies van hierdie aard te behartig,” lui die kabinetsverklaring.
Tweya het daarop gewys dat ander vertolkings van die Grondwet moontlik later deur ander howe gemaak kan word. Hy het gevra dat mense ’n oop gemoed oor die aangeleentheid moet hê.
Kommentaar
Republikein
Geen kommentaar is op hierdie artikel gelaat nie