Toestemming om te steel

Verlede week het ‘n 20-jarige vrou voor ‘n landdros in Windhoek verskyn oor diefstal by haar voormalige werkgewer – een van Namibië se opwaarts mobiele jong beroepsvroue.

Ek het so aan die stertkant van die ondervraging by die hofsaal aangekom, maar maar kon die kern van die saak gou optel. In ‘n neutedop het dit só afgespeel: die beskuldigde het onder meer erken sy het verskeie stelle “Brazilians” – of “HBOs” (hair belonging to others), peperduur skoenpare, skoonheidsmiddels en ‘n onverklaarde hoeveelheid kontant van haar baas gesteel.

Hoewel ek eintlik vir ‘n ander saak sit en wag het, het ek begin notas neem toe die landdros die vrou onder kruisverhoor vra: “Het jy toestemming gehad om te steel?”

“Nee,” antwoord sy heel verslae.

Ek dink ook heel verslae: toestemming om te steel? Ons is mos nie almal politici of spesiale staatswerkers nie. Maar die feit dat die landdros dit dan so stel en dit so as ‘n feit stel, kan net beteken ons het só gewoond aan diefstal geraak dat dit in die volksmond beteken daar word iewers toestemming vir die daad gegee. Dit word beskou as ‘n vorm van bemagtiging, maar jy moet toestemming van iewers kry.

En tóé begin ek notas vat, want nou is ek heel geamuseerd.

Later vra die landdros ook: “Hoekom het jy gesteel?”

Antwoord: “Ek was deur die duiwels beset.”

Nie ‘n oogknip van die landdros wat doodluiters met sy ondervraging voortgaan nie: “Weet jy dit is verkeerd om goed van ander te steel? Het jy geweet jy kan daarvoor gestraf word? Ten spyte daarvan het jy steeds gesteel.”

Die beskuldigde erken vol berou, maar effens verward haar skuld.

Nóg later sê die landdros: “Die hof is tevrede met jou antwoorde en bevind jou skuldig.”

Hy sê toe hy sal haar persoonlike omstandighede in ag neem. Sy is per slot van sake die enkelmoeder van ‘n kleuter en werkloos. En ja, met die duiwels gepla, bly dit verswyg. Die hof sal ‘n toepaslike vonnis vir haar uitwerk.

Die beskuldigde kla toe die polisie het haar hande agter haar rug geboei en haar aangerand toe hulle haar aanvanklik in hegtenis geneem het. Sy sê ook een polisieman het ‘n geweer op haar gerig. Seker vir die drama- en intimidasie-faktor, omdat hy dink hy kan, dink ek by myself.

Die landdros kyk nie eens op van sy rekenaar waar hy deurentyd gedurende die verhoor gesit en notas maak het nie, en vra niks oor die polisie se onvanpaste gedrag nie.

Hy beur voort met ‘n “hoe wil jy gestraf word?”.

Sy stel voor dat sy ‘n N$1 000 betaal.

Die landdros klink of hy dit as ‘n goeie opsie oorweeg.

Met een of twee keer se opkyk van sy rekenaarskerm sien die landdros ek neem notas en raak sommer kwaad.

Landdros: “Hoekom neem jy notas?”

“Ek is van die media, my heer,” sê ek ewe verbaas.

Landdros, vies: “Jy kan nie notas sonder my toestemming hier neem nie.”

Hy wink na ‘n polisieman wat in die hoek gestaan het en dié kom loop op my af en beduie dat ek moet oppak en die hofsaal verlaat.

Ek staan ewe verslae en gedwee op, vat my sak, en word deur polisieman uit die hofsaal begelei.

Toe die landdros sien ek het ‘n kamera by my, was hy seker oortuig ek is van die media en beduie toe vir ‘n hofdienaar om my terug te roep met ‘n “jy kan maar sit”.

Vir ‘n rukkie het ek toe maar weer ewe gedwee bly sit, maar later self vies uitgestap oor die landdros se arbitrêre reëls.

Ons leef in vreemde tye, dink ek later by myself.

Ek moes seker toestemming gevra het.