Gaudentia Kröhne, die adjunkminister van nywerheidsontwikkeling, myne en energie. Foto Adam Hartman
Gaudentia Kröhne, die adjunkminister van nywerheidsontwikkeling, myne en energie. Foto Adam Hartman

Energiedividende vir burgers onder die loep

Alaska se permanente fondsdividend dien as inspirasie
Tans voer Namibië meer as 60 persent van sy elektrisiteit in.
Adam Hartman
Namibië het ’n direkte herverdeling van rykdom vanaf natuurlike hulpbronne aan sy burgers voorgestel in die vorm van kontantdividende uit energie-inkomste.

Die aankondiging is tydens gister se opening van die 58ste Uitvoerende Komitee-vergadering van die Suider-Afrikaanse Kragpoel (SAPP) op Swakopmund gemaak.

Die vergadering bring energieministers en nutsdiensleiers bymekaar om die toekoms van elektrisiteitsontwikkeling oraloor die Suider-Afrikaanse Ontwikkelingsgemeenskap (SADC) te takel.

“Die uitkomste van energie-ontwikkeling moet alle Namibiërs op ’n sosioëkonomiese vlak bevoordeel,” het Gaudentia Kröhne, die adjunkminister van nywerheidsontwikkeling, myne en energie, namens minister Natangwe Ithete gesê.

“Ons moet die implementering van ’n kontantoordragmeganisme oorweeg, sodat ’n gedeelte van hulpbroninkomste direk na burgers kan gaan.”

Die voorgestelde beleid, wat deur Alaska se permanente fondsdividend geïnspireer is, is deel van uitgebreide pogings deur Namibië om te verseker dat sy groeiende energiesektor – aangedryf deur sonkrag, wind, olie, gas en opkomende waterstofproduksie – omskep word in inklusiewe generasierykdom.



WELVAARTRAAMWERK

Ithete het planne uiteengesit vir Namibië se Future Generations Fund, geskoei op die Noorse soewereine welvaartraamwerk, wat energie-inkomste in openbare infrastruktuur, onderwys, gesondheidsorg, water en kragvoorsiening sal belê, met streng deursigtigheid en beperkte onttrekkings.

“Geen Namibiër in enige deel van die land behoort sonder elektrisiteit te wees terwyl buitelandse maatskappye groot winste maak nie,” het hy gesê.

“Geen gesinne of gemeenskappe moet verplaas word sonder billike vergoeding nie.”

Die vergadering bring 12 SADC-lidlande onder die SAPP-vaandel bymekaar.

Terwyl die verhandeling van oorgrens-elektrisiteit en infrastruktuurontwikkeling die kern van die vergadering se agenda is, het Namibië se standpunt sosioëkonomiese billikheid en energiegeregtigheid op die voorgrond geplaas.

Terselfdertyd het Namibië sy ambisies uiteengesit om beide selfvoorsienend en ’n netto streekuitvoerder te word deur binnelandse energiekapasiteit van huidige vlakke tot 900 megawatt (MW) teen die 2027-’28-boekjaar te verhoog.

“Ons ambisie is nie beperk tot huishoudelike energiesekuriteit nie,” het Kröhne namens Ithete aan afgevaardigdes gesê.

“Ons beoog om ’n belangrike energie-uitvoerder te word.”

Tans voer Namibië meer as 60 persent van sy elektrisiteit in.

Die regering se strategie sluit groot hernubare en gas-infrastruktuurprojekte in soos die Rosh Pinah-sonkragaanleg (100 MW), die Omburu-sonkragprojek (80 MW), die Otjikoto-biomassaprojek (40 MW), en ’n reeks verspreide onafhanklike kragprodusente (IPP)-projekte van altesaam 120 MW.

Dié strategie moet ondersteun word deur die berging van battery-energie en vennootskappe met internasionale finansiële instellings, insluitend die Wêreldbank.

Die Baynes-hidroprojek (300 MW), die Kudu-gasprojek (400 MW) en Namibië se rol in oorgrens-interkonneksie deur die SAPP is ook beklemtoon.



ENERGIEVISIE

Behalwe infrastruktuur, het Ithete gevra vir die volle mobilisering van Namibië se innovasievermoë, insluitend vennootskappe om kunsmatige intelligensie vir die voorspelling van markaanvraag te ontplooi, mini-netwerktegnologie vir landelike kragvoorsiening en plaaslike vervaardiging vir sonpanele en elektroliseerders.

Namibië se energievisie is ook nou gekoppel aan die Hyphen-groenwaterstofinisiatief, wat daarop gemik is om jaarliks 300 000 ton groen waterstof te vervaardig.

Volgens hom, gekombineer met oorvloedige son- en windbronne, kan dit Namibië in die komende dekades in ’n sleuteluitvoerder van skoon energie omskep.

“Ons enigste regte keuse is of ons toeskouers word in die wêreldwye energie-oorgang – of die voortou in hierdie transformasie neem,” het Ithete gesê.

“Kom ons gebruik die inkomste uit ons fossielbrandstowwe om ’n stewige fondament te lê, terwyl ons ons kern- en hernubare energiebronne inspan om ons nalatenskap te verseker.”

[email protected]

Kommentaar

Republikein 2025-04-13

Geen kommentaar is op hierdie artikel gelaat nie

Meld asseblief aan om kommentaar te lewer