Geingob steun litiumverbod

In president Hage Geingob se boodskap, soos voorgelees deur die visepresident Nangolo Mbumba, by die opening van die jaarlikse Mynbou-ekspo in Windhoek gister, het hy gesê hy steun Namibië se standpunt teen die uitvoer van kritieke onverwerkte erts-minerale ten volle.

“Afrika het ’n geleentheid om die narratief van die besit van oorvloedige minerale rykdom – terwyl sy burgers wankel onder die gevolge van armoede – te verander.

“As Afrikane, en daardeur die eienaars van minerale rykdom, is dit binne ons begeerte en middele om die plaag van armoede wat ons mense teister, te takel,” het Geingob by monde van Mbumba gesê.

Die president het verwys na die kritieke minerale in wêreldwye aanvraag wat vir die oorgang na hernubare energie benodig word asook in hoë tegnologie-toerusting wat die globale samelewing nou oorheers.

Die oorgang kan net verwesenlik word deur gebruik te maak van groot hoeveelhede van die minerale en Afrika besit ’n derde van die wêreld se minerale reserwes, het die president uitgelig.

Namibië moet dus die hulpbronne doeltreffend gebruik “om ons nasionale- en die vasteland se ontwikkelingsagenda te bevorder en om ons burgers in die hoofstroom van die mynbou-waardeketting te bring en daardeur ekonomiese bemagtiging te skep”.

Die president sê om weg te beweeg van koolstof-aangedrewe energie, het wêreldwye belang in eksplorasie, mynbou en die verwerking van kritieke minerale – soos litium en ander seldsame aardminerale – verskerp.

Die kabinet het vroeër vanjaar ’n verbod op die uitvoer van onverwerkte litium, seldsame aardminerale, kobalt, mangaan en grafiet geplaas.

Nogtans is ooreenkomste onlangs met die Europese Unie (EU), die Verenigde State van Amerika (VSA) en Japan onderteken om toegang tot die minerale vir dié lande te verseker.

“Ons het dit egter duidelik aan belangstellende partye en ander potensiële belanghebbers gemaak dat Namibië slegs sake sal doen met dié wat sy visie van plaaslike waardetoevoeging tot ons minerale – om voltooide produkte vir uitvoer te vervaardig – sal deel,” sê die president.

Volgens Geingob sal die verbod na verwagting beleggings in die vestiging van plaaslike verwerkingsaanlegte deur private entiteite of privaat-openbare-vennootskappe aanspoor.

Die minister van myne en energie, Tom Alweendo, het herhaal: “Ons sal daarop aandring dat rou kritieke minerale nie uitgevoer word sonder dat waarde nie plaaslik bygevoeg word nie.

“En, waar moontlik, sal ons daarop aandring dat verwerkte minerale as insette in plaaslik vervaardigde produkte, soos batterye, gebruik word – wat ons toelaat om vervaardigde produkte uit te voer,” sê hy.

Alweendo sê buitelanders verras hom wanneer hulle Namibië beskuldig dat die land minerale nasionaliseer en dat hulle die hulpkrete van armoede uit Afrika ondermyn.

Verder het die minister ’n waarskuwing aan mynmaatskappye gerig om nie bedrywighede voort te sit as hulle nie ’n lisensie het verdien nie: “Dit is diegene wat versuim om ’n wedersydse voordelige verhouding met hul belanghebbendes te skep – hetsy hul werknemers of die gemeenskappe vanwaar hulle sake doen. Dit is die beleggers wat maklik die reëls oortree; dié wat nie aan die voorwaardes van die mineraallisensie voldoen ten opsigte van veiligheid en die omgewing nie.

“Die boodskap aan hierdie beleggers is dat ons ’n land is wat onder die oppergesag van die reg beheer word, en dit geld vir almal. Dit is tyd dat jy begin om jou lisensie om [sake] te bedryf, te verdien,” sê die minister.

– [email protected]