Covid-19: Geen pandemie-verdrag onderteken

Geen verteenwoordiger van die Namibiese regering het enige “pandemie-verdrag” onderteken of bekragtig nie, aangesien dit nog nie bestaan nie. Die uitvoerende direkteur in die ministerie van gesondheid en maatskaplike dienste, mnr. Ben Nangombe, het verwys na ‘n mylpaal-besluit wat in Desember verlede jaar tydens ’n spesiale sitting van die Wêreldgesondheidsvergadering (WHA) geneem is om ’n interregeringsonderhandelingsliggaam (INB) te vestig vir die voorbereiding vir- en hantering en voorkoming van pandemies. Die INB is ‘n liggaam wat deur lidlande gelei word onder mede-voorsitterskap van Suid-Afrika en Nederland. Dit het die mandaat om oor ‘n Wêreldgesondheidsorganisasie (WHO)-konvensie, ooreenkoms of ander internasionale instrument te onderhandel of saam te stel. Volgens Nangombe het die INB egter nog nie amptelik die tipe regsdokument bepaal wat hieruit sal voortspruit nie. Die INB het ook nog nie die elemente wat lidlande soos Namibië wil hê moet hierin vervat word, geïdentifiseer nie.

Die Internasionale Gesondheidsregulasies (IHR) is tans die enigste internasionale instrument vir voorbereiding en reaksie op gesondheidsnoodgevalle. Volgens Nangombe het die Covid-19-pandemie egter duidelike gapings hierin uitgelig wat die IHR nie ten volle dek nie. Dit sluit in kwesbare mense wat sonder basiese middele soos persoonlike beskermende toerusting (PPE), gesigmaskers, ventilators en mediese suurstof moes klaarkom, terwyl ryk lande enstowwe opgegaar en die beskerming van hul inwoners eerste geplaas het.

“Die wêreld is gekonfronteer met ‘n ‘ek eerste-benadering’ - wat die globale solidariteit wat nodig is vir ‘n wêreldwye bedreiging soos Covid-19, gestrem het,” het hy gesê.

Hy het beklemtoon as ‘n soewereine lidland van die WHO, behou Namibië die reg om enige wysigings in lyn met artikel 22 van die WHO-grondwet, en met die land se wette, te verwerp of bevraagteken.

Volgens hom was Namibië een van verskeie lande wat vir meer tyd gevra het om geteikende wysigings aan die IHR te bespreek. ‘n Werkgroep sal nou in dié verband gestig word om alle voorstelle te bespreek en ook ter tafel te lê. Die sluitingsdatum om voorstelle in te dien is 30 September. Hy het beklemtoon die aanvaarding van enige verdrag of konvensie is onderhewig aan die land se nasionale wetsontwerpprosesse.

Nangombe het verwys na ‘n versoekskrif, wat onder meer aan die ministerie, lede van die nasionale vergadering en ook die eerste minister oor dié kwessie gerig, is waarin verskeie besware teen die WHO se besluit geopper is.

Die Health Defence League (HDL) het in ’n verklaring wat wyd op sosiale media gedeel is, verwys na die WHO se “intense betrokkenheid in Namibië se sake tydens die pandemie en die gevolglike ekonomiese ineenstorting”. Die HDL sê die aanvaarding van die verdrag sal aan die WHA die mag gee om regsbindende konvensies of ooreenkomste op WHO-lidlande af te dwing. Dit gee ook aan die WHO “verreikende en regsbindende mag om lidlande te dwing om baie van die sensuur en waarnemingsmaatreëls wat tydens die Covid-19-pandemie afgedwing is, te aanvaar”.

Die HDL sê ook dit is gereed om Namibiërs se “basiese menseregte, ons grondwet en vryheid van keuse en spraak” te verdedig.

“Namibië sal nie deur buitelandse entiteite regeer word nie. Ons leiers sal verantwoordbaar gehou word vir enige optrede wat sal lei tot die verlies van ons swaargewonne vryhede. Namibië en ons vryheid is nie te koop nie.”

Reuters Fact Check haal ‘n WHO-woordvoerder aan wat sê: “Enige verdrag - indien ooreengekom deur WHO-lidlande - sal die respek en bevordering van menseregte, ingesluit die reg op gesondheid, as ‘n sleutelkomponent hê, asook die fasilitering van persoonlike vryhede.”

Professor Sara Davies, ‘n kenner in globale gesondheidsbestuur aan die Griffith Universiteit in Australië, het aan die nuusagentskap Reuters gesê die WHO gaan “geen kapasiteit” hê om lidlande te dwing om aan maatreëls vir openbare gesondheid te voldoen nie, selfs al word daar uiteindelik tot ‘n verdrag ingestem. – [email protected]