‘Geen gevolge’ vir bybetaling

Henriette Lamprecht – Enige gesondheidsverskaffer wat ’n kontrak met die staat se mediese fonds (Psemas) gesluit het vir die verskaffing van dienste, moet tariewe eis soos uiteengesit in die kontrak. Verskaffers wat dit nié doen nie en sodoende ’n wettige kontrak verbreek, loop die risiko dat dit opgeskort kan word.

Die ministerie van finansies en openbare ondernemings het by monde van sy woordvoerder, Wilson Shikoto, gereageer op ’n navraag of dit toelaatbaar is en of daar enige gevolge soos boetes is vir gesondheidsverskaffers wat hulle hieraan skuldig maak.

’n Plattelandse dokter het in ’n skrywe aan Republikein beweer Psemas-pasiënte op die dorp word ’n bybetaling van tussen N$2 500 en N$5 000 deur sekere dokters gevra om by die private hospitaal behandel te word wanneer hulle normale bevallings of keisersneë doen.

“Terwyl ek net die vereiste tarief volgens die reëls vra, dwing die hospitaal – deur te weier dat ek my pasiënte daar behandel – swanger vroue om na ander dokters te gaan wat teen die vereistes van die kontrak optree,” het hy gesê.

Volgens die betrokke dokter het hy die klagte reeds vroeg in 2021 by die verwante rolspelers aangemeld, maar word “dieselfde onwettige fakture steeds uitgereik”.

’n Voorstel saam met die klagte wat onder meer aan die adjunkdirekteur van Psemas, Elizabeth Karuchas, gestuur is, is dat die bybetaling aan pasiënte terugbetaal word, terwyl die nodige stappe gedoen moet word om die skuldige dokters se Psemas-kontrakte op te hef.

“As al die dokters in Namibië wat Psemas-kontrakte het by die reëls moet hou, moet hulle verseker ook,” het hy gesê.

Kharuchas het in reaksie op die kwessie gesê die ministerie het besluit om dit nie verder te neem nie.

“Die ministerie het deur die administrateur (Methealth) die betrokke verskaffers versoek om op die bewerings te reageer. Op grond van die antwoorde wat verskaf is en die redes genoem, het die ministerie besluit om nie die kwessie te ondersoek nie,” lui Kharuchas se antwoord.

“So dit beteken alle private dokters met Psemas-kontrakte is vry om te vra wat hulle wil, ongeag wat die kontrak sê?” het die dokter gesê.

Volgens die dokter is hy van bakboord na stuurboord gestuur op soek na antwoorde oor die kwessie, maar was dit “baie vaag en nie spesifiek nie”.

“Eintlik is die huidige Psemas-dienskontrak net in plek dat diensverskaffers wat dit onderteken het en wat goedgekeur is, in staat is om direk van die mediese fonds te eis en direk deur die mediese fonds betaal te word.

Dit is duidelik dat Psemas die taai toffie aanstuur na Methealth wat volgens hulle die mag het om die reëls in terme van die kontrak te ondersoek, te bepaal en uit te voer.

Methealth aan die ander kant sê dit is moeilik omdat Psemas-owerhede die reëls en regulasies vervat in die kontrak moet toepas en Methealth die mag gee om dit te doen.”

Volgens die dokter skep dit “oneerlikheid” onder sekere diensverskaffers wat ook verstaanbaar is in die lig van die stagnering van tariewe vir baie jare en deur nie tred te hou met Namaf-tariewe en die styging in koste en inflasie nie.

Sou bybetalings wel toelaatbaar wees, sê die dokter behoort ’n addendum by die kontrak gevoeg te word om die voorwaardes te verander sodat alle diensverskaffers op dieselfde blad is en toegelaat word om ’n spesifieke bedrag bo die toegelate tarief in die bestaande kontrak te hef.

Die huidige kontrak is reeds vyf jaar oud en word herhaaldelik net weer verleng.

Volgens die ministerie van finansies is onderhandelinge steeds met diensverskaffers aan die gang om ’n nuwe kontrak vir ’n meer vaartbelynde Psemas die lig te laat sien.

– [email protected]