Kollig op Amupanda se geldsake in Rooilyn-saak

Ellanie Smit - In die voortgesette regsgeding rakende die verwydering van die veeartsenykordonheining (VCF), is die Affirmative Repositioning (AR)-aktivis, Job Amupanda, verlof toegestaan om bewys te lewer van sy finansiële hulpbronne vir ’n beskermende kostebevel (protective costs order) in die saak.

Regter Shafimana Ueitele het gister opdrag gegee dat Amupanda verlof gegee word om die hof te nader oor die aspek van sy finansiële hulpbronne en die regskoste wat waarskynlik by hierdie saak betrokke sal wees. Hy het tot 12 September om al sy dokumente in te dien.

Amupanda het op 26 Mei 2021 ’n saak aanhangig gemaak en ’n hofbevel aangevra om die VCF – ook bekend as die Rooilyn – te laat verwyder en as onwettig en ongrondwetlik te verklaar.

Hy het die minister van landbou, water en grondhervorming, Calle Schlettwein; die regering; prokureur-generaal Festus Mbandeka; en ’n amptenaar in die direktoraat van veeartsenydienste, Hango Nambinga, as beskuldigdes in die saak gelys.

Die Vleisraad van Namibië is egter as ’n vyfde verweerder bygevoeg nadat hy om verlof tot ingryping gevra het, twee kommersiële boere het as derde partye teen die saak aangesluit en die Namibië Landbou-unie (NLU) het ook as verweerders aangesluit.

Ueitele het gesê die verweerders kan nie later nie as 23 September op die klaer se uitgebreide hofstukke antwoord.

Ueitele het gesê Amupanda het in Maart verlede jaar sy bestaande eisbesonderhede in die omstrede hofsaak gewysig.

Dit volg nadat die verweerders stappe gedoen het om sommige bewerings wat Amupanda in sy eis gemaak het, ter syde te laat stel.

Op 29 Augustus verlede jaar het Amupanda in reaksie op die Vleisraad se aanduiding dat hy ’n bevel vir verspilde regskoste gaan aanvra, ’n aansoek om ’n beskermende kostebevel ingedien wat op 29 Junie vanjaar aangehoor is en aangedui hy sal die Vleisraad se aansoek teenstaan.

“Amupanda voer aan die kwessies in die hoofgeding is van openbare belang met maatskaplike geregtigheid as onderliggende kwessie en is nie vir persoonlike of politieke gewin nie, asook dat dié kostebevel sal verseker dat die partye op gelyke voet litigeer, en dat hy voorsien dat die regskoste miljoene sal beloop.

“Weens sy beperkte finansiële hulpbronne sal hy nie die verweerders se regskoste kan betaal nie as sy saak met koste van die hand gewys word.”

Volgens Ueitele het die verweerders die aansoek teengestaan en aangevoer dat Amupanda gevolglik nie die uitreiking van ’n beskermende kostebevel geregverdig het nie.

“Die hof bevind dat Amupanda aan die eerste twee vereistes vir ’n beskermende kostebevel voldoen het, maar ten opsigte van die derde vereiste het hy nie sy finansiële posisie ten volle aan hierdie hof bekend gemaak nie.”

Hy het verduidelik iemand wat om so ’n kostebevel aansoek doen moet eerstens die hof oortuig dat die kwessies wat in die saak geopper is van algemene publieke belang is en dit ’n regskwessie is waaroor die hof nog nooit beslis het nie (case of first impression).

“Tweedens moet bewys word dat die oplossing van die kwessies in die openbare belang is, en derdens – met inagneming van die finansiële hulpbronne van die applikant en respondente – dat die regskoste-bedrag wat waarskynlik betrokke sal wees, billik is en die uitreiking van ’n beskermende kostebevel regverdig.”

Ueitele het gesê op grond van die finansiële situasie wat Amupanda aangedui het, is die hof nie in die posisie om tot ’n gevolgtrekking te kom of dit regverdig is dat die hof so ’n bevel in sy guns toestaan nie. Die hof kan ook nog nie ’n besluit neem oor watter voorwaardes opgelê moet word indien die kostebevel wel toegestaan word nie.

“Die hof gee Amupanda dus verlof om sy dokumente in orde te kry ten einde die hof in staat te stel om sy finansiële hulpbronne en die koste wat waarskynlik by hierdie aangeleentheid betrokke sal wees, behoorlik te evalueer.”

Die saak is tot 26 September uitgestel.

– [email protected]