Partye se uitdaging van verkiesingsuitslag faal
Die hooggeregshof het Vrydag ’n aansoek deur die Independent Patriots for Change (IPC) en die Landless People’s Movement (LPM) van die hand gewys om die presidensiële verkiesing in November verlede jaar nietig te laat verklaar.
Die IPC en die LPM het die wetlikheid van die verlengde stemtydperk uitgedaag en beweerde onreëlmatighede tydens die stemproses betwis. Die hof het egter bevind dat die verlenging van die stemproses wettig en nodig was om te verseker dat alle stemgeregtigde kiesers hul stemme kon uitbring.
Die saak het gefokus op president Nangolo Mbumba se proklamasie om die stemmery te verleng ná aanbeveling van die Verkiesingskommissie van Namibië (ECN) om 29 en 30 November weens logistieke en tegniese uitdagings ook as stemdae te verklaar.
Die IPC en die LPM het aangevoer dat die verlenging ’n misbruik van mag was en dit die integriteit van die verkiesing in die gedrang gebring het.
Die partye het verder beweer dat verskeie onreëlmatighede tydens die stemmery voorgekom het. Hulle het egter daarin gefaal om bewyse te verskaf om dié bewerings te staaf.
’n Sleutelkwessie voor die hof was die rol van gebeurtenisboeke wat by stempunte gehou word en waarin klagtes en voorvalle aangeteken word. Die verkiesingswet bepaal dat enige voorval of klagte wat nie hierin aangeteken is nie, nie plaasgevind het nie.
Die ECN, Swapo en ander het aangevoer dat die IPC en die LPM se bewerings nie enige aandag behoort te geniet nie, omdat dit nie in hierdie boeke aangeteken is nie.
Hoofregter Peter Shivute het in sy uitspraak die belangrikheid daarvan beklemtoon om by regsprosedures te hou wanneer verkiesingsklagtes aangeteken word.
“Die breë draad wat deur die respondente se antwoorde op dr. Itula se bewerings van onreëlmatighede loop, is dat daardie bewerings nie aandag verdien nie omdat dit nie aan regulasie 204 van die verkiesingswet voldoen nie.
“Volgens die respondente en sou die applikant staatmaak op bewerings van onreëlmatighede en voorvalle wat nie aan die wetlike vereistes op stemdag voldoen nie om die uitkoms van die verkiesing uit te daag, moes die voorvalle waaroor hulle kla in die gebeurtenisboeke aangeteken gewees het,” het hy gesê.
Die IPC en LPM se verweer was ook dat die verlenging van stemmery ongrondwetlik was en aan die president buitengewone mag gegee het om die verkiesingsproses te wysig. Die hof het egter beslis dat die president nie die eensydige mag het om die stemproses te verleng nie.
In plaas daarvan moet enige verlenging gebaseer word op ’n aanbeveling van die ECN, om te verseker dat so ’n besluit geneem word om die reg om te stem te beskerm eerder as politieke voordeel.
Die hof het bevind dat die bykomende stemdae ’n voortsetting van die verkiesing was, nie die skedulering van nuwe stemdatums nie.
IPC SE REAKSIE
Na die uitspraak het Panduleni Itula van die IPC die hofuitspraak erken en ’n beroep op politieke leiers en inwoners gedoen om grondwetlike besluite te respekteer.
Oor sy perspektief oor die beslissing het Itula gesê: “Natuurlik was die regbank hier op verhoor en so was Namibië en ook die Namibiese demokratiese proses, wie het as oorwinnaars uit die stryd getree? Die Namibiese mense self.
“En ek dink nie dit is nou die tyd om klippe te gooi en almal anders te blameer vir enigiets wat hulle gedoen het nie. As enige persoon ’n grief het, is daar steeds ’n geleentheid vir enigiemand om terug te kom,” het Itula gesê.
Hy het egter beklemtoon dit sal egter nie die IPC wees nie.
“Wat ons nou moet doen, is om te leer om besluite te neem en by besluite te hou en vandaar af vorentoe te beweeg en nie in die verlede te delf nie.
“Namibië gaan nooit ontwikkel as ons mekaar voortdurend blameer nie. Ons moet ander mense se gesag kan aanvaar, die mag wat kenmerkend aan hulle is en wat deur die Grondwet aan hulle gegee is en hoe hulle dit uitoefen. En wanneer daardie mag uitgevoer is, moet ons dit aanvaar en aanbeweeg,” het Itula gesê.
– [email protected]
Die IPC en die LPM het die wetlikheid van die verlengde stemtydperk uitgedaag en beweerde onreëlmatighede tydens die stemproses betwis. Die hof het egter bevind dat die verlenging van die stemproses wettig en nodig was om te verseker dat alle stemgeregtigde kiesers hul stemme kon uitbring.
Die saak het gefokus op president Nangolo Mbumba se proklamasie om die stemmery te verleng ná aanbeveling van die Verkiesingskommissie van Namibië (ECN) om 29 en 30 November weens logistieke en tegniese uitdagings ook as stemdae te verklaar.
Die IPC en die LPM het aangevoer dat die verlenging ’n misbruik van mag was en dit die integriteit van die verkiesing in die gedrang gebring het.
Die partye het verder beweer dat verskeie onreëlmatighede tydens die stemmery voorgekom het. Hulle het egter daarin gefaal om bewyse te verskaf om dié bewerings te staaf.
’n Sleutelkwessie voor die hof was die rol van gebeurtenisboeke wat by stempunte gehou word en waarin klagtes en voorvalle aangeteken word. Die verkiesingswet bepaal dat enige voorval of klagte wat nie hierin aangeteken is nie, nie plaasgevind het nie.
Die ECN, Swapo en ander het aangevoer dat die IPC en die LPM se bewerings nie enige aandag behoort te geniet nie, omdat dit nie in hierdie boeke aangeteken is nie.
Hoofregter Peter Shivute het in sy uitspraak die belangrikheid daarvan beklemtoon om by regsprosedures te hou wanneer verkiesingsklagtes aangeteken word.
“Die breë draad wat deur die respondente se antwoorde op dr. Itula se bewerings van onreëlmatighede loop, is dat daardie bewerings nie aandag verdien nie omdat dit nie aan regulasie 204 van die verkiesingswet voldoen nie.
“Volgens die respondente en sou die applikant staatmaak op bewerings van onreëlmatighede en voorvalle wat nie aan die wetlike vereistes op stemdag voldoen nie om die uitkoms van die verkiesing uit te daag, moes die voorvalle waaroor hulle kla in die gebeurtenisboeke aangeteken gewees het,” het hy gesê.
Die IPC en LPM se verweer was ook dat die verlenging van stemmery ongrondwetlik was en aan die president buitengewone mag gegee het om die verkiesingsproses te wysig. Die hof het egter beslis dat die president nie die eensydige mag het om die stemproses te verleng nie.
In plaas daarvan moet enige verlenging gebaseer word op ’n aanbeveling van die ECN, om te verseker dat so ’n besluit geneem word om die reg om te stem te beskerm eerder as politieke voordeel.
Die hof het bevind dat die bykomende stemdae ’n voortsetting van die verkiesing was, nie die skedulering van nuwe stemdatums nie.
IPC SE REAKSIE
Na die uitspraak het Panduleni Itula van die IPC die hofuitspraak erken en ’n beroep op politieke leiers en inwoners gedoen om grondwetlike besluite te respekteer.
Oor sy perspektief oor die beslissing het Itula gesê: “Natuurlik was die regbank hier op verhoor en so was Namibië en ook die Namibiese demokratiese proses, wie het as oorwinnaars uit die stryd getree? Die Namibiese mense self.
“En ek dink nie dit is nou die tyd om klippe te gooi en almal anders te blameer vir enigiets wat hulle gedoen het nie. As enige persoon ’n grief het, is daar steeds ’n geleentheid vir enigiemand om terug te kom,” het Itula gesê.
Hy het egter beklemtoon dit sal egter nie die IPC wees nie.
“Wat ons nou moet doen, is om te leer om besluite te neem en by besluite te hou en vandaar af vorentoe te beweeg en nie in die verlede te delf nie.
“Namibië gaan nooit ontwikkel as ons mekaar voortdurend blameer nie. Ons moet ander mense se gesag kan aanvaar, die mag wat kenmerkend aan hulle is en wat deur die Grondwet aan hulle gegee is en hoe hulle dit uitoefen. En wanneer daardie mag uitgevoer is, moet ons dit aanvaar en aanbeweeg,” het Itula gesê.
– [email protected]
Kommentaar
Republikein
Geen kommentaar is op hierdie artikel gelaat nie