Buffelheining vererger Tsumkwe se nood

Die gemeenskap van die Tsumkwe-bewaringsgebied sê ’n buffelheining wat vir trofeejag opgerig is in ’n omgewing waar duiwelsklou in oorvloed groei, het hulle verder verarm.

Dit word vererger deur bewerings dat die jaarlikse trofeejag-inkomste van N$8 miljoen wat in die gebied gegenereer word, hulle skaars bereik.

Die San-mense in die gebied is hoofsaaklik afhanklik van die inkomste wat gegenereer word uit die duiwelsklou wat as medisinale produk na die buiteland uitgevoer word.

Republikein se susterkoerant Namibian Sun het onderhoude met verskeie gesinne in en om Tsumkwe gevoer, wat gesê het dat hulle eers in Desember toelaes van die bewaringsgebied ontvang vir elke persoon ouer as 18 jaar, waarna hulle aan hul eie lot oorgelaat word terwyl “die kos agter ’n heining gehou word”.

HOOFMAN

Volgens Kxao Kxoan, ’n inwoner van Routpos in die Nyae Nyae-bewaringsgebied, word hulle deur hul eie verteenwoordigers en buitestaanders mishandel.

Die gemeenskap het hoofman Tsamkxao ≠Oma daarvan beskuldig dat hy saam met staatsamptenare en internasionale bewaringskundiges werk om slegs homself en sy familie te bevoordeel.

“Ons word ook aangesê om nie na ander gebiede te gaan waar die Aawambo- en Ovaherero-mense grond omhein het om duiwelsklou te soek nie. Ons kry swaar.

“Vir hierdie jaar het ons net rondgesit. Ons maak ons lewensbestaan uit duiwelsklou en ons het dit naby ons huise geoes. Nou kan ons dit nie meer doen nie, selfs die boskos is vir ons ontoeganklik,” het Kxoan gesê.

Hulle beskuldig die hoofman ook daarvan dat hy saamgespan het met Aawambo- en Ovaherero-boere wat grond onwettig in die bewaringsgebied omhein en die San-mense misbruik het.

“As ons na die ander kant gaan, kerm hulle, en as ons oor die pad gaan waar die heining is, word ons nie toegelaat nie. Daar waar die heining is, is ’n waterpan waar die duiwelsklou volop groei.

“Hulle het ons ingehok, ons kry nie kos nie, en nou moet ons werkloos rondsit,” het hy bygevoeg.

Kxoan het gesê hulle het gedink hulle kon hul bekommernisse by die bewaringsgebied se jaarlikse algemene vergadering lug, maar omdat hulle kwesbaar en arm is, word hulle nie gehoor nie.

“Die bewaringsgebied se kantoor pomp ook een keer water en dan gaan besoek hulle Gam, en as ons water gaan haal, is daar niks. Ons het nie geld om diesel of olie te koop nie, maar almal wat voordeel trek uit die bewaringsgebied het sonkragpanele.

“Die Ovaherero hou sommige boere terug terwyl hul beeste eers water drink, en as hulle klaar is, is die diesel op, en die San kan nie water kry nie," het hy verduidelik.

ONTKEN BEWERINGS

Hoofman Tsamkxao ≠Oma het dié bewerings ontken en gesê dat die heining met die volle goedkeuring van al die gemeenskapslede opgerig is.

Hy het egter erken dat die Ovaherero en Aawambo die bewaringsgebied binnegedring het. Volgens hom het hierdie indringers beeste by die San-mense gekonfiskeer en hulle verhinder om waterpunte te gebruik.

“Die San het plekke waar hulle gewoonlik duiwelsklou oes; miskien is die werklike probleem nie die duiwelsklou nie.

“Toe die regering die siektevrye buffels gebring het, het hulle besluit om die kampe daar op te rig. Dit is nie waar dat iemand hulle gekeer het om daarheen te gaan nie, maar hulle word nie toegelaat om daarheen te gaan nie,” het hy gesê.

Die hoofman het ook opgemerk dat die Aawambo en Ovaherero hulle nie ernstig opneem as hulle aangesê word om die gebied te verlaat nie.

“Hulle bring selfs hul eie beeste hierheen en ons kan niks sê nie,” het hy bygevoeg.

MINISTERIE

Die woordvoerder van die ministerie van die omgewing, bosbou en toerisme, Romeo Muyunda, het gesê daar is baie olifante van die Khaudum Nasionale Park wat rondloop, sowel as ander wildspesies in die gebied, en die heining is daar om hierdie gebied teen bek-en-klouseer te beskerm.

“Hulle oes wel duiwelsklou. As daar uitdagings is, moet hulle in ’n posisie wees om ons te vertel sodat ons hierdie situasie vriendskaplik kan oplos.

“Ek is nie seker of daardie uitdaging aan ons voorgelê is nie. Die buffelkamp is al jare daar. Die Tsumkwe-mense het duiwelsklou oraloor behalwe in hierdie kamp.

“Deur die bewaringsgebied het hulle trofeejag wat hulle ten minste N$8 miljoen per jaar inbring. Dit is ’n kerngebied en dit moet vir hul eie voordeel bewaar word,” het hy gesê.

UITGEBUIT

’n Verslag wat vanjaar deur die Universiteit van Namibië (Unam) uitgereik is, getiteld “Ryk hulpbronne van arm gemeenskappe: ’n Ontleding van Namibië se wetgewing oor toegang en verdeling van voordele”, het daarop gewys dat, terwyl die huidige waarde van duiwelsklou op die wêreldmark nie beskikbaar is nie, die duiwelsklou wat uitgevoer word ’n gemiddelde jaarlikse waarde van meer as US$143 miljoen sou hê.

Die verslag het ook aan die lig gebring dat, ten spyte van die pogings van die projek vir die volhoubare oes van duiwelsklou, die San-gemeenskappe wat by die oes van duiwelsklou betrokke is, nie direk daarin handel dryf in die Noorde nie.

In plaas daarvan werk hulle saam met middelman-maatskappye, soos uitvoerders, en verdien ’n inkomste wat onvoldoende is om hul lewensbestaan beduidend te verbeter.

“Slegs ’n paar gemeenskapslede is in dié bedryf werksaam, hoofsaaklik as mede-administrateurs van volhoubare oes en verdien minder as N$3 500 per maand.

“Intussen verdien gemeenskapslede wat oes en waarde toevoeg deur die produk vir uitvoerders skoon te maak, te sny, uit te droog en te verpak ’n jaarlikse gemiddeld van net N$1 538 per werker.”

– [email protected]