Groente vrot ná reën

Elvira Hattingh Die gebiede naby Tsumeb, Grootfontein en Hochveld het tot die helfte van die totale seisoenale reën net in Februarie ontvang, wat groot skade vir veral wortel-, ui- en aartappelboere veroorsaak het. Sommige boere ly tans oesverlieste van tot N$3 miljoen.Volgens die jongste reënbulletin wat deur die ministerie van werke en vervoer se meteorologiese dienste uitgereik is, het die Noordooste, die Sentrale-Noorde en die Zambezistreek oor die algemeen reeds meer as 350 mm ontvang, met sommige gebiede wat tot 200% van hul normale gemiddelde reën aangeteken het. Die meteorologiese dienste sê egter dat die grootste dele van die land se reën op normale vlakke vir hierdie tyd van die jaar staan.Die groot hoeveelhede reën binne 'n baie kort tydperk veroorsaak egter probleme vir tuinbouers, wie se groente versuip en weens die baie reën deur peste aangeval word. Terselfdertyd kan pesbeheer nie toegepas word nie, omdat die lande te nat is om met trekkers in te kom. AARTAPPELS, WORTELS, UIE VROTNamibië se grootste aartappel- en uieboer, mnr. Ludie Kolver van Cando Farming, sê weens te veel reën oor 'n kort tydperk op sy plaas in die Hochveld-omgewing, het hy oesverlieste van sowat N$3 miljoen gely. “Ek het in 'n kwessie van twee tot drie weke tussen 250 en 300 mm reën gehad. Dit is te veel en gevolglik het ek sowat 12 en 'n halwe hektaar se aartappels verloor. Nog 'n negatiewe gevolg van so baie reën is dat meer aalwurms voorkom wat die aartappels aanval.”Hy sê voor dié reën het hy verlede jaar in November en Desember ook hitteskade gehad en tot soveel as 80% se oesverlies gely. “Die probleem is dat mens nie jou insetkoste kan verhaal na soveel skade nie,” het hy gesê. Nog 'n mega aartappel- en uieboer, mnr. Cobus Coetzee van die plaas Bombay tussen Tsumeb en Grootfontein, sê in hul omgewing het hulle ook te veel reën gehad, wat 'n aartappel-oesverlies van sowat N$1,8 miljoen op sy plaas tot gevolg gehad het.“Ons gemiddelde reënsyfer is sowat 400 mm. Tans staan ons op 550 mm reën.“Ek plant sowat 30 hektaar aartappels en oes gewoonlik sowat 50 ton aartappels per hektaar. Weens die reën verwag ons om nou net sowat 35 ton per hektaar te oes. Na verwagting sal ons opbrengste met die uie ook swakker wees.”Mnr. Dirk van der Berg, wat op Uitkoms en Neseier naby Tsumeb boer, sê sowat 300 mm se reën in Februarie het daartoe gelei dat hy een blok geelwortels heeltemal moes afskryf. “Ek het byvoorbeeld 75 mm in een reënbui ontvang. Die altenaria-swamme het op die groente toegesak en omdat toestande te nat was, kon ek nie met my trekker in die lande inkom en giwwe daarteen spuit nie.“Ek plant my geelwortels in blokke van sowat een en 'n halwe hektaar. Ek oes sowat vyftig tot sestig eerstegraadwortels per hektaar. Die verlies is dus so rondom N$390 000,” sê hy.“Buiten dat dit 'n verlies is as jy verlore insetkoste soos kunsmis, aanvanklike besproeiing en elektrisiteit in ag neem, het die nat toestande daartoe gelei dat ek nie opvolgblokke kon plant nie. “'n Mens moet kontinuïteit kan behou as dit kom by die lewering van varsprodukte aan kliënte. Ek is nou reeds 'n maand agter en gaan vorentoe ook probleme ondervind omdat ek nie opvolgblokke kon plant nie,” het hy gesê. Van der Berg sê egter as bees- en sitrusboer is hy ook dankbaar vir die reën.AKKERBOUERS MEER OPTIMISTIESMnr. Gerhard Engelbrecht, 'n akkerbouer uit die Mieliedriehoek, sê hy het altesaam al 800 mm reën vir die seisoen gehad en alhoewel dit baie meer as die gemiddeld van 550 mm is, het hy nie groot skade gely nie. “Hier en daar het 'n bietjie mielies versuip en my verliese is moontlik so 10%. Terselfdertyd het die goeie reën moontlik gehelp om die herfs-kommandowurmplaag onder beheer te kry – tesame met die giwwe wat ons gespuit het, wat ook doeltreffend was,” het hy gesê. Mnr. Louis Steyn, nog 'n bekende mielieprodusent van die plaas Highlanders naby Grootfontein, sê van sy jonger mielies het versuip, maar die meer volwasse plante het oorleef. Hy skat sy skade staan op tussen 20 en 30%. Hy kry gemiddeld sowat 460 mm reën, maar het reeds 810 mm vir hierdie seisoen ontvang. Mnr. Georg Sievers, wat noord van Grootfontein op die plaas Gross-Ilmenau in die omgewing van Abenab boer, sê hy het meer as 700 mm reën vir die seisoen gehad. “My grond kan nie so baie water hanteer nie en dis nie die beste toestande om mielies in te groei nie. Die mielies verkleur geel, wat my oes met tot 'n kwart kan verminder. Maar ons verkies egter steeds die goeie reën bo droogte en die grondwater word aangevul, wat baie belangrik is,” het hy gesê.

Groente vrot ná reën

Kommentaar

Republikein 2025-04-07

Meld asseblief aan om kommentaar te lewer

Groente vrot ná reën

Kommentaar

Republikein 2025-04-07

Meld asseblief aan om kommentaar te lewer

MELD AAN

Advertensie