Groot hofsaak begin oor Weskusmyn

'n Omstrede Austra­liese mynmaatskappy met onwettige aktiwiteite by sy myn langs die Weskus wat tot groot omgewing­skade gelei het, was Maandag die onder­werp van 'n regsgeding in die hooggeregs­hof in Kaapstad.
Estelle de Bruyn
Mynbedrywighede by die Tormin-sandmyn 400 km van Kaapstad, naby Lutzville, het glo gelei tot 'n krans teen die see wat in Januarie 2015 ineengestort het.

Die kern van die dispuut gaan potensiële verreikende gevolge op regs- en omgewingsvlak vir die Suid-Afrikaanse mynbedryf hê.

Dit handel oor 'n nuwe omgewingsbestuurstelsel wat die regering in 2014 bekendgestel het wat die volle verantwoordelikheid vir die omgewingsbestuursprogram vir prospektering en myne na die departement van minerale hulpbronne oorgedra het.

Die sogenaamde “een omgewingstelsel” het Desember 2014 na meer as 'n dekade se binnegevegte in die regering in werking getree. Dit is glo bedoel om doeltreffendheid te verbeter en rompslomp te verminder.

Die vorige stelsel is oor die algemeen as baie stadig en as 'n beslommernis beskou.

Baie in die mynbedryf glo egter om die departe­ment van minerale hulpbronne vir die omgewingsake verantwoordelik te maak is om van wolf skaapwagter te maak.

Die departement is die afgelope twee jaar ernstig gekritiseer omdat hy nie sy verantwoordelikheid hieroor ernstig opneem nie.

Tormin is geleë op 'n ryk konsentrasie van sand wat minerale bevat soos sirkoon, ilmeniet, rutiel, magnetiet en granaat.

Die myn word deur Mineral Sands Resources (MSR) besit wat 'n filiaal van Mineral Commodities is wat in Australië genoteer is.

MSR is die maatskappy wat vir 13 jaar probeer het om minerale sand by Xolobeni teen die kus van Pondoland in die Transkei te myn.

In Julie 2016 is sy belang aan sy bemagtigingsvennoot verkoop. Die mynbedrywighede langs die Weskus het in November 2013 begin hoewel mynregte reeds in 2008 toegeken is. Teen 2015 het die bedrywighede reeds 1,6 miljoen ton minerale sand geproduseer wat verkope van US$46,2 miljoen meegebring het.

Die omgewingsower­hede van die nasionale en provinsiale departemente het gesê die ineenstorting van die krans is veroorsaak deur die onwettige verskuiwing en bedryf van twee van Tormin se myne op die strand.

Volgens die owerhede is dit een van 'n aantal oortredinge van sy mynregte­ en omgewingsbestuursprogram.

Na 'n aantal klagtes die afgelope twee jaar van individue en organisasies oor die myn se ­oortredinge het die departement van omgewingsake­ in September 2016 'n klopjag op Tormin uitgevoer.

Die departement het onmiddellik daarna misdadige klagtes teen die myn oor vyf beweerde oortredinge geopen.

Die beweringe word deur die MSR ontken en die mynmaatskappy het nou 'n aansoek in die hooggeregshof gebring waarin aangevoer word die nasionale departement en die Wes-Kaapse­ departement het nie jurisdiksie om die omgewingsbestuursprogram op Tormin af te dwing nie.

Die MSR voer aan dit is omdat die “een omgewingstelsel” eksklusiewe­ wetstoepassing by Tormin aan die departement van minerale sake gegee het.

Die MSR wil onder meer hê:

1. Die besluit van Vredenda­l se landdros Cyril Kroutz moet ter syde gestel word om die lasbrief vir die klopjag van 28 September 2016 uit te reik en dat die lasbrief ongeldig verklaar word.

2. Die MSR vra ook die hof om die departement te beveel om alle dokumente waarop beslag gelê is in die bedrywighede terug te gee en alle notas en opnames wat in die soektog gedoen is te vernietig.

3. Boonop vra die MSR vir 'n verklarende bevel dat weens die toepassing van die “een bestuurstelsel” nie die nasionale of Wes-Kaapse ministers van omgewing of hul departemente die mag het om wetstoepassing kragtens die Nasionale Omgewingsbestuurswet uit te voer nie.

Die hofsaak gaan groot belangstelling lok onder regslui en omgewings­aktiviste.

Aktivisregslui van die Sentrum vir Omgewingsregte (SER) is van die waarnemers in die hof.

Die SER is van die partye wat klagtes teen Tormin ingedien het oor sy beweerde omgewingsoortredinge. - Fin24

Kommentaar

Republikein 2024-11-23

Geen kommentaar is op hierdie artikel gelaat nie

Meld asseblief aan om kommentaar te lewer

Katima Mulilo: 20° | 36° Rundu: 20° | 37° Eenhana: 22° | 36° Oshakati: 25° | 35° Ruacana: 22° | 36° Tsumeb: 23° | 36° Otjiwarongo: 22° | 35° Omaruru: 23° | 36° Windhoek: 23° | 34° Gobabis: 23° | 35° Henties Bay: 14° | 19° Swakopmund: 14° | 16° Walvis Bay: 13° | 20° Rehoboth: 23° | 35° Mariental: 24° | 38° Keetmanshoop: 24° | 39° Aranos: 28° | 38° Lüderitz: 13° | 25° Ariamsvlei: 23° | 40° Oranjemund: 13° | 21° Luanda: 25° | 26° Gaborone: 22° | 36° Lubumbashi: 17° | 32° Mbabane: 18° | 31° Maseru: 16° | 32° Antananarivo: 17° | 31° Lilongwe: 22° | 33° Maputo: 23° | 31° Windhoek: 23° | 34° Cape Town: 17° | 27° Durban: 20° | 25° Johannesburg: 19° | 31° Dar es Salaam: 26° | 32° Lusaka: 22° | 33° Harare: 21° | 31° #REF! #REF!