Landbou se wisselvallige bydrae wek kommer
Ekonomiese groeivooruitsigte vir 2019
Dr. Kobus Laubscher
Die negatiewe groeikoers van die Suid-Afrikaanse ekonomie het baie verras en sedertdien is daar wyd bespiegel oor die oorsake en gevolge hiervan.
Baie ekonome is oortuig dat die onverwagse groot insinking die diepgang van die ekonomie illustreer.
Behalwe vir herhalende negatiewe groei in voorafgaande kwartale en gegewe dat die eerste kwartaal van 'n jaar dikwels nie as 'n betroubare barometer van die verwagte prestasie die res van die jaar gesien kan word nie, verdien die jongste statistiek verdere aandag.
IN DIE KNYP
Die Suid-Afrikaanse ekonomie is in die knyp. Die jongste kwartaal se bruto binnelandse produk (BBP) illustreer die sensitiwiteit vir druk van buite, soos die olieprys en die wisselkoers, terwyl die negatiewe groei in die landbou se BBP ook slegte nuus is.
'n Verdere probleem is dat landbou in die tweede kwartaal ook swak kan presteer weens die laat plant en gevolglike laat oes.
LANDBOU EN DIE EKONOMIE
Gewoonlik is die grootste deel van die somergraanoes al teen einde Junie van die lande af. Klimaatstoestande het die laat plant afgedwing en die laat oes sal beslis die landbou se bydrae vertraag. Daarmee saam sal kredietverskaffers ook meer geduld aan die dag moet lê omdat skuld eers later betaal sal kan word.
Nog 'n bedryf wat betekenisvol bydra tot die landbou se BBP, is lewende hawe. Ook hier is prestasie nie na wense nie.
Plaashekpryse is beduidend laer as 'n jaar gelede en die impak daarvan sal ook sigbaar wees.
Landbou het vervolgens 0,3% bygedra tot die dalende groeikoers vir die ekonomie in die geheel.
Die ekonomie se onvermoë om kop op te tel, word duidelik as in ag geneem word dat slegs drie bedrywe 'n positiewe groeikoers in die eerste kwartaal gehad het.
Dié drie is die regering, finansiële dienste en persoonlike dienste.
Noodsaaklike bedrywe soos vervaardiging (-8.8%), mynwese (-10.8%) en handel (-3.6%) het saam met landbou se 13.2%-inkrimping skade gedoen.
Kenners is van mening dat tensy juis hierdie bedrywe wesenlik beter presteer, 'n tegniese resessie onafwendbaar is.
Landbou se wisselvallige bydrae is veral kommerwekkend en daar is ook kommer oor die veerkragtigheid van dié bedryf om tot ekonomiese groei by te dra.
Die Nasionale Bemarkingsraad wys daarop dat sedert die eerste kwartaal van 2013, die kwartaal op kwartaal groeikoers van 6,9% tot negatief 9,4% gedaal het in die eerste kwartaal van 2019.
Gedurende dieselfde tydperk het landbou se kwartaallikse groeikoers gepiek op 36,7% gedurende die tweede kwartaal van 2017, met 'n laagste, onderste daling van 19,7% in die derde kwartaal van 2015.
Wat verder kommer wek, is dat die swak prestasie van die landbou in die eerste kwartaal vanjaar gebeur het te midde van landbou-uitvoere uit die Wes-Kaap. Daar word met verwagting uitgesien na wat die res van die jaar kan oplewer.
BELEGGINGSBESLUITE
Bykomende onsekerhede soos beleidonsekerheid kan verswarend inwerk op beleggingsbesluite.
Die afgelope droogte vereis indringende struktuurveranderings in gebiede wat as marginale graanproduksiegebiede bekend staan. Diesulke beleggingsbesluite kan net realiseer as boere oortuig is dat hul beleggings veilig is.
Volhoubaarheid moet herstel word in dié dele ten einde noodsaaklike onderbou te gee vir die ekonomie in daardie gebiede om te herstel en te groei. Hieroor heers daar egter twyfel omdat kredietverskaffers gewoon nie bereid is om aan sulke boere uitstel te gee om te herstruktureer nie.
Baie van hierdie boere is reeds op hul knieë weens droogtes, en skuldopneemvermoë is ernstig geknou - en in baie gevalle gewoon afwesig.
Kortom: Die jongste en verdiepende ekonomiese insinking het dringend aandag nodig. Swak ekonomiese prestasie en/of die gebrek daaraan in Suid-Afrika sal sy tol oorgrens eis, met min tot geen vermoë van die kleiner ekonomieë van buurlande om hulle te verweer nie.
Tensy 'n meesterplan opgestel en gesinkroniseerd gedryf word, sal die ekonomie nie voldoende aan die gang kom nie.
Vir boere bly die boodskap egter eenvoudig: Hou jou besig met die besigheid van kosproduksie en doen dit volhoubaar. Ekonomiese groei en die gepaardgaande voordele soos verbeterde vraag omdat besteebare inkomste verbeter, sal ons nog 'n ruk lank ontwyk.
Die negatiewe groeikoers van die Suid-Afrikaanse ekonomie het baie verras en sedertdien is daar wyd bespiegel oor die oorsake en gevolge hiervan.
Baie ekonome is oortuig dat die onverwagse groot insinking die diepgang van die ekonomie illustreer.
Behalwe vir herhalende negatiewe groei in voorafgaande kwartale en gegewe dat die eerste kwartaal van 'n jaar dikwels nie as 'n betroubare barometer van die verwagte prestasie die res van die jaar gesien kan word nie, verdien die jongste statistiek verdere aandag.
IN DIE KNYP
Die Suid-Afrikaanse ekonomie is in die knyp. Die jongste kwartaal se bruto binnelandse produk (BBP) illustreer die sensitiwiteit vir druk van buite, soos die olieprys en die wisselkoers, terwyl die negatiewe groei in die landbou se BBP ook slegte nuus is.
'n Verdere probleem is dat landbou in die tweede kwartaal ook swak kan presteer weens die laat plant en gevolglike laat oes.
LANDBOU EN DIE EKONOMIE
Gewoonlik is die grootste deel van die somergraanoes al teen einde Junie van die lande af. Klimaatstoestande het die laat plant afgedwing en die laat oes sal beslis die landbou se bydrae vertraag. Daarmee saam sal kredietverskaffers ook meer geduld aan die dag moet lê omdat skuld eers later betaal sal kan word.
Nog 'n bedryf wat betekenisvol bydra tot die landbou se BBP, is lewende hawe. Ook hier is prestasie nie na wense nie.
Plaashekpryse is beduidend laer as 'n jaar gelede en die impak daarvan sal ook sigbaar wees.
Landbou het vervolgens 0,3% bygedra tot die dalende groeikoers vir die ekonomie in die geheel.
Die ekonomie se onvermoë om kop op te tel, word duidelik as in ag geneem word dat slegs drie bedrywe 'n positiewe groeikoers in die eerste kwartaal gehad het.
Dié drie is die regering, finansiële dienste en persoonlike dienste.
Noodsaaklike bedrywe soos vervaardiging (-8.8%), mynwese (-10.8%) en handel (-3.6%) het saam met landbou se 13.2%-inkrimping skade gedoen.
Kenners is van mening dat tensy juis hierdie bedrywe wesenlik beter presteer, 'n tegniese resessie onafwendbaar is.
Landbou se wisselvallige bydrae is veral kommerwekkend en daar is ook kommer oor die veerkragtigheid van dié bedryf om tot ekonomiese groei by te dra.
Die Nasionale Bemarkingsraad wys daarop dat sedert die eerste kwartaal van 2013, die kwartaal op kwartaal groeikoers van 6,9% tot negatief 9,4% gedaal het in die eerste kwartaal van 2019.
Gedurende dieselfde tydperk het landbou se kwartaallikse groeikoers gepiek op 36,7% gedurende die tweede kwartaal van 2017, met 'n laagste, onderste daling van 19,7% in die derde kwartaal van 2015.
Wat verder kommer wek, is dat die swak prestasie van die landbou in die eerste kwartaal vanjaar gebeur het te midde van landbou-uitvoere uit die Wes-Kaap. Daar word met verwagting uitgesien na wat die res van die jaar kan oplewer.
BELEGGINGSBESLUITE
Bykomende onsekerhede soos beleidonsekerheid kan verswarend inwerk op beleggingsbesluite.
Die afgelope droogte vereis indringende struktuurveranderings in gebiede wat as marginale graanproduksiegebiede bekend staan. Diesulke beleggingsbesluite kan net realiseer as boere oortuig is dat hul beleggings veilig is.
Volhoubaarheid moet herstel word in dié dele ten einde noodsaaklike onderbou te gee vir die ekonomie in daardie gebiede om te herstel en te groei. Hieroor heers daar egter twyfel omdat kredietverskaffers gewoon nie bereid is om aan sulke boere uitstel te gee om te herstruktureer nie.
Baie van hierdie boere is reeds op hul knieë weens droogtes, en skuldopneemvermoë is ernstig geknou - en in baie gevalle gewoon afwesig.
Kortom: Die jongste en verdiepende ekonomiese insinking het dringend aandag nodig. Swak ekonomiese prestasie en/of die gebrek daaraan in Suid-Afrika sal sy tol oorgrens eis, met min tot geen vermoë van die kleiner ekonomieë van buurlande om hulle te verweer nie.
Tensy 'n meesterplan opgestel en gesinkroniseerd gedryf word, sal die ekonomie nie voldoende aan die gang kom nie.
Vir boere bly die boodskap egter eenvoudig: Hou jou besig met die besigheid van kosproduksie en doen dit volhoubaar. Ekonomiese groei en die gepaardgaande voordele soos verbeterde vraag omdat besteebare inkomste verbeter, sal ons nog 'n ruk lank ontwyk.
Kommentaar
Republikein
Geen kommentaar is op hierdie artikel gelaat nie