'n Wêreld sonder MIV-positiewe babas

'n Distrikshospitaal in die noorde van die land spog met 'n stelsel wat verseker MIV-positiewe ma's laat hul babas vir die siekte toets.
Henriette Lamprecht
Mnr. Rightwell Zulu, beter bekend onder sy kollegas en pasiënte as “dr. Zulu”, is 'n verpleër en mentor by die Nyangana-distrikshospitaal in die Kavangostreek van Namibië.

Zulu, tesame met sy kollegas, mee. Veronika Shivute en Felistas Shindimba, het 'n stelsel ontwerp wat dié hospitaal in staat stel om byna elke baba met 'n MIV-positiewe ma wat hier gebore word, te toets. Hul werk word deur die Amerikaanse president se noodplan vir vigsverligting (Pepfar) en die Verenigde Nasies (VN) se fonds vir vigs (Usaid/Namibië) gefinansier. Die implementering word deur IntraHealth Internasionaal ondersteun.

In Namibië is die voorkoms van MIV die hoogste in die noordelike streke, insluitende die Kavangostreek, wat die derde hoogste voorkoms (23,2%) van MIV in die land het. Die Nyangana-distrikshospitaal verskaf basiese gesondheidsdienste aan meer as 38 000 Namibiërs in Kavango-Oos, wat MIV-toetsing, berading en behandeling insluit. Die hospitaal is bekend vir sy besige kraamafdeling en is die enigste gesondheidsinrigting in Nyangana wat toegerus is om kraamgevalle te hanteer.

'n Belangrike doelwit vir personeel is om te bepaal hoeveel babas in die distrik aan MIV blootgestel is en hoeveel van hulle daarvoor getoets is. 'n Baba kan MIV opdoen terwyl sy ma steeds swanger is, of ná geboorte tydens borsvoeding, wat 'n vroeë diagnose noodsaaklik maak.

Zulu en sy span het 'n gedetailleerde prosedure ontwikkel wat die noue samewerking van personeel en assistente, die personeel van uitreikklinieke, en gesondheidswerkers in die gemeenskap verseker.

Die stelsel “volg” MIV-positiewe ma's en verseker dat hul babas op ses weke, nege weke en 18 maande getoets word. Die ma word voor die afspraak deur die span gekontak om die afspraak te bevestig.

Shindimba, die distrik se monitering- en evalue­ringsbeampte, besoek die uitreikklinieke maandeliks.

“Soms kan jy sien die ma's is afwesig. Ons kon dalk 'n ma na 'n sekere kliniek verwys het vir 'n opvolgbesoek op 6 Desember. As ons aan die einde van Desember die afspraakregister nagaan, kan ons sien dat die ma nie op die dag van haar afspraak by die kliniek was nie,” het Shindimba verduidelik.

In dié geval bel sy die ma. Waar ma's nie telefonies bereik kan word nie, deel sy die lys met gesondheidswerkers in die gemeenskap. Dié werkers is in verbinding met tuisblyma's by hul huise of in hul onderskeie nedersettings en maak seker 'n nuwe afspraak word geskeduleer in die plek van die een wat 'n ma gemis het. Shindimba gebruik ook die maandelikse besoeke om inligting oor babas wat aan MIV blootgestel is in te win.

Aanvanklik was daar groot gapings in die inligting, maar danksy gereelde kommunikasie met ma's, personeel en gesondheidswerkers, is Zulu en Shindimba dit vandag eens dat die kwaliteit van inligting grootliks verbeter het, en is hulle nou in staat om babas wat aan MIV blootgestel is, suksesvol in Nyangana na te spoor.

Drie babas in die Nyangana-distrik is die afgelope jaar MIV-positief gebore en ontvang antiretrovirale behandeling. Voor die naspoorstelsel tussen Oktober 2015 en Junie 2016, het Zulu en sy span die koers van vroeë toetsing vir babas van 29,3% tot 94,4% opgestoot vir alle babas wat hier vir MIV-positiewe ma's gebore is.

Die span se harde werk gaan nie ongesiens by pasiënte en inwoners verby nie.

“Die ondersteuning, aanmoediging en inligting herinner my daaraan om my baba vir toetse te neem en ook hoe om die medisyne te gebruik dat ek nie my baba aansteek nie. Ek het geleer dit is moontlik dat ek MIV-positief en my kind MIV-negatief kan wees,” sê me. Kamonga Eveline.

Nog 'n MIV-positiewe ma, me. Mashika Elizabet, sê die verbeterde kommunikasie met die hospitaal- en kliniekpersoneel moedig haar aan om haar baba vir MIV-toetse te vat en ook te borsvoed terwyl sy antiretrovirale behandeling ontvang.

“Ek neem elke dag my medisyne betyds om te verseker dat my babadogter nie geïnfekteer raak nie. Ek glo dit is 'n voordeel vir die land omdat dit nuwe infekterings van ma's na babas keer,” het sy gesê.

Uitdagings is daar egter steeds wel en dit in telefoonnommers wat verander of onbereikbaar is en ma's wat sonder kennisgewing ander klinieke besoek.

“Dié projek is my baba en ons wil kyk hoe ons die stelsel kan verbeter,” sê Zulu.

“Onskuldige kinders kry steeds MIV, dit pla my. Wanneer 'n kind positief toets, stop ons eers. Die programme is daar, maar iets werk steeds nie.”

Kommentaar

Republikein 2024-11-23

Geen kommentaar is op hierdie artikel gelaat nie

Meld asseblief aan om kommentaar te lewer

Katima Mulilo: 20° | 36° Rundu: 20° | 37° Eenhana: 22° | 36° Oshakati: 25° | 35° Ruacana: 22° | 36° Tsumeb: 23° | 36° Otjiwarongo: 22° | 35° Omaruru: 23° | 36° Windhoek: 23° | 34° Gobabis: 23° | 35° Henties Bay: 14° | 19° Swakopmund: 14° | 16° Walvis Bay: 13° | 20° Rehoboth: 23° | 35° Mariental: 24° | 38° Keetmanshoop: 24° | 39° Aranos: 28° | 38° Lüderitz: 13° | 25° Ariamsvlei: 23° | 40° Oranjemund: 13° | 21° Luanda: 25° | 26° Gaborone: 22° | 36° Lubumbashi: 17° | 32° Mbabane: 18° | 31° Maseru: 16° | 32° Antananarivo: 17° | 31° Lilongwe: 22° | 33° Maputo: 23° | 31° Windhoek: 23° | 34° Cape Town: 17° | 27° Durban: 20° | 25° Johannesburg: 19° | 31° Dar es Salaam: 26° | 32° Lusaka: 22° | 33° Harare: 21° | 31° #REF! #REF!