Ons Taal: Die hoofsaak

Hierdie tyd van die jaar probeer almal om net die hoof bo die water te hou sodat ons tydens die somervakansie lekkerder kan swem. Anton Prinsloo se Spreekwoordeboek noem sommer 'n lekker lang lys spreekwoorde wat met die hoof te doen het! Hoeveel ken julle? Dalk meer as wat julle dink. Kom ons kyk 'n bietjie.

'n Kind kan sy mondeling uit die hoof praat wanneer hy nie flitskaarte of ander skriftelike hulp nodig het nie.

Maar jy kan iemand iets uit die hoof praat, wanneer jy hom ompraat om dit nie te doen nie.

Wanneer jy op iemand se hoof neerkom, pak jy die skuld op hom. Of as jy iemand iets voor die hoof gooi, verwyt jy hom daarvoor. As jy jou hoof breek oor iets, bekommer jy jou daaroor, maar komkommer speel, help meestal niks.

Dis egter 'n heel ander storie as jy dit die hoof bied! Dit beteken jy neem standpunt daarteen in. Dié spreekwoord is na aanleiding van bulle wat hul koppe na 'n aanvaller draai. As jy iets oor die hoof sien, kyk jy dit opsetlik mis. Om die hoof neer te lê, kan óf beteken dat jy slaap óf dat jy sterf.

Buig jy jou hoof, bid jy. Maar wanneer iemand se hoof hang, is hy verslae of skaam. As iemand die hoof hoog hou, hou hy moed.

Iets kan dalk na iemand se hoof styg en hom verwaand maak.

Dis dan wat sy hoof geswolle sal raak en hy dus hoogmoedig word. Ek sluit af met my gunsteling, en dalk ook vir julle, soos vir my, voorheen onbekend: Waar die hoof nie is nie, word die baard nie geskeer nie.

As jy jou belange nie behartig nie, word hulle verwaarloos.



Petronella F Genis

[email protected]

Vakgroep Afrikaans

Universiteit van Namibië