Oom Des en die woordvisser

Wyle oom Des Erasmus was nie net 'n formidabele koerantman nie, maar ook 'n vurige taalman.

Wanneer hy en sy geliefde Bonnie voor die kantoor stilgehou het, het my nek terstond verdwyn van spanning én opwinding. Oor die taalstryd wat dan reguit op my lessenaar sou afpeil. Soms sou hy net vinnig 'n ding uitwys. Maar daar was ook dae dat 'n dokument so dik soos my bo-arm voorgelê is. Met kneukeltikkers, altyd met deernis, soos die volgende:

“Aan: Minette

Van: Des

Ek sal vroumense feitlik nooit verstaan nie.

Julle stem saam, maar dan stry hulle met jou.

Ek gaan aan jou 'n visvangstorietjie vertel: Hengelaar, visserman/visterman, visser.

Kom ons sê ek en Otis is albei lede van Namibpark en neem op die dag by Myl 68 aan 'n klubkompetisie deel. Ons was uitgevat in ons spandrag en goed voorberei op die kompetisie wat voorlê. Ons is dus hengelaars.

Kry 'n trofeeversamelaar uit Amerika daar. Hy soek 'n bronshaai waarvan die foto in sy versameling in die verre land 'n ereplek gaan kry. Hy is dus 'n trofeehengelaar.

By die vangplek kry ons vir Jan en Boet. Hulle neem nie aan die kompetisie deel, maar vang ook daar. Sommer gewone vissermanne wat 'n ietsie vir die pan soek. Hulle kan ook vistermanne genoem word, maar daarvoor is hulle te netjies en te professioneel. Ek weet vistermanne is 'n wisselvorm, waarby ek nou kom. Woorde het 'n gevoelswaarde.

Steeds daar by Jan en Boet kry ons twee anders ouens wat ook daar ingegooi het. Vuil hare, baard en T-hempies, kortbroeke met plakkies en hulle het hul aasemmer sommer op die sand omgekeer. Daar by die aas staan elkeen se halfgedrinkte liter brandewyn. Vir hulle sal ek eerder as vistermanne beskryf.

Ons kry almal niks. Daarom draai ons vroeg sodat ons steeds 'n vissie kan kry deur dit by vissers op skibote te koop. Die prys is die geldjie waarvan hulle leef soos ook die vissers op die groter skuite wat dieper vaar.

Hanganeni is 'n instelling vir bestaansvissers op Hentiesbaai. Voordag vertrek 'n bus van Hanganeni met hulle na die vangplekke van die dag. Hulle staan met stokke op die strand. Terug op Hentiesbaai betaal Hanganeni hulle vir hul vangs van die dag. Hulle is dus bestaansvissers. Daar bestaan nie iets soos 'n bestaanshengelaar nie.

Dan nog iets: In 'n onlangse artikel word geskryf hoe mense op 'n plek was en daarvandaan na 'n ander plek vertrek het. Argumentsonthalwe: 'Ons was op die Eroslughawe vanwaar ons na die Turnhalle vertrek het.' Daai vanwaar moet waarvandaan wees.

Ook sien ek in 'n onderskrif die 'general manager' is die algemene bestuurder. Kan dit wees dat die ou altyd gemeen is? In Afrikaans is hy die hoofbestuurder.

Kom ons stem saam sodat jy weer kan stry. Onthou 'n woord is nie 'n blok ys nie, dis 'n werktuig met 'n siel wat leef.

Groetnis

Die al(tyd)gemene Des”

Ná die lees van so 'n dokument sou ons net daar in die taalkryt klim, hy met sy magdom kennis en ek met my 75 voorgeskrewe en teenstrydige taalbybels, of as die tyd te min was vir 'n daar en dan, mog ek terugskryf.

“Liewe oom Des

Baie dankie vir die verduideliking oor die verskillende name vir mense wat een van die verveligste aktiwiteite op aarde doen. Ek neem kennis, maar my kop is nou bitter seer, want wat my betref, is daar geen verskil tussen 'n hengelaar, visterman, visserman en visser nie.

Net nog iets: Vroumense is 'n woord wat aanstoot gee. Ons gebruik dit nie.

Van waar is benewens waarvandaan ook aanvaarbaar.

Ek sien baie uit na oom se antwoord.

Groete

Minette”

'n Dag later was sy antwoord by my. Maar dis 'n storie vir 'n volgende keer.

Ek mis my taalboksery en teenstander.