Oordrag van plaaseienaarskap kwel boere

Uerikoha Tjijombo - Die 27ste kongres van die Landbouwerkgewersunie (AEA) het einde verlede maand in die hoofstad plaasgevind. Beroepsgesondheid en veiligheid op plasse en die oordrag van die eienaarskap van plase van ouers na hul kinders, was van die kwessies wat tydens die kongres aandag geniet het.
Volgens die herkose voorsitter van AEA, mnr. Hellmut Förtsch, sal die vereniging later vanjaar ’n handleiding hieroor uitreik. ’n Konsultant van Safety Risk Services (SRS), mnr. Herman Engelbrecht, het ’n handleiding in hierdie verband opgestel. Die bestuur van die vereniging is egter van mening die inhoud daarvan moet ekstensiewe boerdery-omstandighede, die relatiewe afgesonderdheid van plase en die verskillende aktiwiteite op kommersiële plase vervat, het Förtsch gesê. Brandbestryding, veilige werksomstandighede, gesondheid wat gepaard gaan met goeie tariewe, beskikbaarheid en toeganklikheid van eerstehulp, die gevaar van roofdiere en aanranding en diefstal op plase, is van die kwessies wat die boere genoem het wat in die handleiding ingesluit moet word.
Mnr. Sakkie Coetzee het ’n versoek aan die bestuur van AEA gerig om tersaaklike owerhede te raadpleeg oor hoe die wet rakende die kwessie van die oordrag van plaaseienaarskap van ouers na hul kinders verander moet word.
Volgens inligting kan ouers nie die eienaarskap van hul plase aan hul kinders oordra terwyl hulle nog lewe nie, want plase kan slegs na ’n ouer se dood geërf word.
Mnr. Helmut Helenke is van mening dat die eienaarskap oorgedra moet word terwyl die ouers in staat is om hul opvolgers (in hierdie geval hul kinders) te leer hoe om plase behoorlik te bestuur.
“’n Dooie boer kan nie foute herstel nie en ons lewe nie vir ewig nie,” het Helenke gesê.
In sy jaarlikse verslag het die voorsitter gesê ’n ooreenkoms is met die Namibiese Plaaswerkersunie (NAFWU) oor nuwe minimumlone vir plaaswerkers onderteken. Die nuwe loon is N$3,70 per uur en 'n maandelikse kostoelae van N$400.
Die ooreenkoms is volgens hom in die teenwoordigheid van die adjunkminister van arbeid en maatskaplike welsyn, mnr. Alpheus Muheua, onderteken.
Een van die kwessies van kommer op die AEA se tafel is die onderwys van die kinders van plaaswerkers. Volgens statistiek is daar 118 000 jeugdiges tussen die ouderdom van 15 en 19, tussen 20 en 24 is daar 106 000 en tussen die ouderdom van 25 en 29 altesaam 88 500.
Förtsch is van mening dat sou die Namibiese ekonomie nie verbeter nie, is dit baie duidelik dat ongeleerde jeugdiges dit baie moeilik sal vind om werk te kry.
Volgens hom vereis opleiding in landbou-arbeid graad 10, wat die situasie baie moeilik maak.
Die uitvoerende direkteur van die Vroueaksie vir Ontwikkeling (WAD), me. Veronica de Klerk, wat ’n gasspreker by die kongres was, het boere aangemoedig om die werkgewer en werknemer se verhouding gesond te hou.
“’n Goeie spanleier moet in staat wees om spangedrag te lees en veranderinge in die atmosfeer op te spoor en in te gryp wanneer afwykings van kommer voorkom,” het sy gesê. De Klerk se toespraak was meer op kommunikasie tussen werkgewer en werknemer gerig.
“’n Vrye vloei van kommunikasie en die uitruil van inligting en welwillendheid, is die sleutel tot ’n gesonde verhouding.”