Talisman teen die troosteloosheid
Eers die wenners van die Euro2016-sokkertoernooi en nou die voorste stoel by die Verenigde Nasies (VN). Ronelle Rademeyer, wat Portugal twee keer die afgelope vier jaar besoek het, vertel waarom 2016 ''n goeie jaar vir dié geknelde land is.
“A luta continua, vitória é certa.” Die stryd duur voort, die oorwinning is seker.
Só lui die bekende Portugese slagspreuk wat tydens die vryheidsoorloë in die voormalige Portugese kolonies soos Mosambiek en Angola opgeklink het.
Vir die eens magtige Portugal was die laaste dekade en meer se skuld-ellende ''n stryd wat diep letsels op die kollektiewe moraal van sy mense gekerf het.
Die wêreldwye ekonomiese krisis het Portugal in ''n donker resessie gedompel en die regering in Mei 2011 genoodsaak om oor ''n finansiële reddingspakket van 78 miljard euro met die Internasionale Monetêre Fonds (IMF), die Europese Sentrale Bank en die Europese Unie (EU) te onderhandel.
Die regering was egter verplig om in opdrag van hierdie krediteure streng finansiële soberheidsmaatreëls in werking te stel. Alle staatsamptenare se salarisse is met 5% gesny, belasting op toegevoegde waarde is met 2% verhoog en ''n buitengewone belasting is op jaareind-bonusse ingestel.
Nadat dié beroemde ontdekkersnasie die afgelope vyf jaar swaar gedra het aan sy armoedskleed, het 2016 onverwags weer die hoop laat opvlam dat “vitória” tóg moontlik is.
''n Beker teen die broosheid
Op 10 Julie vanjaar het Portugal se nuwe nasionale held, Éder, die wendoel aangeteken wat die land se nasionale sokkerspan in bykomende tyd met 1-0 oor Frankryk in die eindstryd van die Euro2016-toernooi laat seëvier het.
Hy het dié Sondagaand in Parys in die 79ste minuut opgedraf nadat hy vroeër net 13 minute speeltyd in die toernooi gekry. Hy het die wendoel in die 109de minuut met ''n langafstandskop aangeteken.
Portugal het ''n groot knou gekry toe sy talisman en kaptein, Cristiano Ronaldo, in die 25ste minuut weens ''n besering vervang moes word.
Éder het later vertel sy kaptein se woorde het hom geïnspireer om die beslissende bydrae te lewer.
“Hy (Ronaldo) het vir my gesê ek sal die wendoel vir die span aanteken. Hy het my hierdie krag, die energie, gegee en dit was deurslaggewend.”
Ronaldo het later aan ESPN gesê hy het vir ''n baie lang tyd na hierdie oorwinning uitgesien. “Ek is baie gelukkig. Ek het ''n baie lang tyd, sedert 2004, hierna uitgesien. Ek het God nog ''n kans hiervoor gevra, want ons het dit verdien.
“Dit is een van die gelukkigste oomblikke in my loopbaan. Ek het altyd gesê ek wil saam met Portugal iets wen. Vir my is dit ''n verstommend unieke oomblik vir Portugal.”
Hoogste stoel by die VN
Op 13 Oktober is die 67-jarige António Guterres eenparig aangewys as die nuwe sekretaris-generaal van die Verenigde Nasies (VN) in die plek van Ban Ki-moon.
Hy was Portugal se premier vanaf 1995 tot 2002.
Geen van die vyf lidlande wat vetoreg in die Veiligheidsraad het, het probeer om Guterres se benoeming te stuit nie. Sy aanstelling geld vanaf 1 Januarie.
“Twee woorde is genoeg om te beskryf wat ek op die oomblik voel: Dankbaarheid en nederigheid,” het dié voormalige Portugese premier verlede week in sy tuisstad, Lissabon, gesê. Dit was sy eerste openbare kommentaar sedert sy aanwysing.
“Nederigheid wanneer die dramatiese probleme van die wêreld vandag gekonfronteer word en die nederigheid wat nodig is om te dien, en veral diegene te dien wat die kwesbaarste is,” het hy bygevoeg.
“Die slagoffers van konflik, van terreur, die slagoffers van die miskenning van regte, die slagoffers van armoede en onreg.”
Guterres, wat ''n dekade lank hoof van die VN se agentskap vir vlugtelinge was, het dit duidelik gemaak húlle is die mense wat hy wil dien.
Barry Hatton
Barry Hatton, bekende internasionale nuusagentskap-korrespondent en skrywer van die boek The Portuguese: A Modern History het by navraag in ''n onderhoud per e-pos gesê Euro2016 was ''n “inspuiting” vir Portugal se selfbeeld en selfvertroue.
“Euro2016 was die broodnodige inspuiting vir ''n beter selfbeeld en selfvertroue terwyl die ekonomie sukkel om weer ''n behoorlike vastrapplek te kry.
“Dit het ook vir Portugal se EU-vennote gewys dit sou verkeerd wees van hulle om Portugal af te skryf.”
Hatton, wat met ''n Portugese vrou getroud is en in Lissabon woon, het aan Republikein gesê die land se ekonomiese herstel geskied teen ''n slakkepas. “Portugal was sedert die begin van die eeu (2000) nog nie regtig weer in staat om sy ekonomie te groei en welvaart te skep nie.
“Dit het ''n breë reeks van hervormings nodig om meer werkgeleenthede te skep, terwyl hy terselfdertyd sy massiewe skuldlas verminder. Om dié balans te vind, is nie maklik nie,” sê hy.
“Die Portugese is egter steeds ''n onverskrokke en veerkragtige nasie. Die afgelope vyf jaar het ongeveer ''n halfmiljoen mense die land verlaat op soek na werk elders terwyl dié wat agtergebly het, steeds sterk staan ondanks die storm.
“Die Portugese is ook goeie, vrygewige mense. Aangesien hulle al vir so lank arm is en swaar kry, verstaan hulle ander se lyding en is hulle sensitief daarvoor.
“Dit is waar die melankolie (''saudades'') vandaan kom waarvoor die Portugese so bekend is. Vir die meeste mense in Portugal is die lewe hard, en dit bring ''n hartseer en ''n verlange na beter tye,” verduidelik Hatton.
Portugal se glorie van weleer is dalk vir ewig verby. Maar die hoop beskaam nie. Die stryd duur voort.
Bykomende bronne: Reuters/ESPN/News24/AFP
Blitsfeite
• Portugal is in die suidweste van Europa op die Iberiese skiereiland geleë.
• Die hoofstad, Lissabon, is die tweede oudste stad in Wes-Europa (Athene is die oudste) en het eeue voor stede soos Rome, Londen en Parys sy beslag gekry.
• Portugees word deur sowat 200 miljoen mense in die wêreld gepraat.
• Die Portugese staan allerweë as die groot ontdekkingsreisigers bekend en die land se seevaarders het tydens die sogenaamde Eeu van die Ontdekkingsreise (1400''s en 1500''s) die voortou hiermee geneem.
• ''n Belangrike figuur doer in die beginjare van die Portugese ryk was prins Hendrik die Seevaarder, wie se materiële steun en vaardigheid met wiskunde en sterrekunde in die 1400''s die verkenning van ''n groot deel van die kus van Wes-Afrika moontlik gemaak het.
• Die Portugese ontdekkingsvaarder Diego Cão, die eerste Europeër om in Namibië voet aan wal te sit, het in 1486 ''n kruis van 2 m hoog hier opgerig om sy koning te vereer. Die oorspronklike kruis het vir 400 jaar hier gestaan tot ''n Duitse matroos in 1893 dit goedgedink het om dit saam met hom huis toe te vat. ''n Replika is later opgerig.
• Bartolomeu Dias het in 1488 die eerste seevaarder geword wat suksesvol rondom die punt van Afrika geseil het. Hy was op ''n sending om in opdrag van koning Johannes II van Portugal ''n Christelike koninkryk in die Ooste te gaan ontdek.
• Kort op sy hakke was die ander Portugese pionier, Vasco da Gama, wat in 1498 in Indië aangekom het ná sy epiese vaart om die Kaap. Dit was die heel eerste keer dat die Ooste op hierdie manier vanuit Europa bereik is.
• In 1500 weer het Pedro de Cabral, in ''n poging om óm Afrika na Indië te vaar, per ongeluk die ooste van Brasilië bereik en dit vir Portugal opgeëis.
• En in 1522 het Ferdinand Magellaan (Fernão de Magalhães op Portugees) weswaarts geseil om ''n seeroete na die Spesery-eilande van Indonesië te vind. Dié soektog was die eerste, suksesvolle probeerslag om rondom die wêreld te seil en te bevestig dat die aarde in werklikheid rond is. Hy was een van die eerste mense wat al die meridiane van die aardbol oorgesteek het en ook die eerste om die Stille Oseaan oor te steek.
• Portugal is sowat 10,5 miljoene siele sterk, van wie ongeveer twee miljoen in Lissabon woon.
· Bykans 90% van die bevolking is Rooms-Katoliek.
• Lissabon is naas Barcelona die stad in Europa wat jaarliks die meeste toeriste lok, met nagenoeg 13 miljoen mense per jaar wat in Portugal besoek aflê.
• Portugal se ekonomie word gerugsteun deur die volgende bedrywe: Tekstiel en klerasie; skoene; hout en kurk; papier; chemikalieë; die vervaardiging van motoronderdele; skeepsbou; suiwel- en ander landbouprodukte soos olywe, koring en mielies; wyn; porselein en keramiek; metale, glasware; tegnologie; telekommunikasie en toerisme.
Wie is António Guterres?
António Manuel de Oliveira Guterres is op 30 April 1949 in Lissabon gebore. Hy het aan die gerekende Liceu de Camões in dié stad gematrikuleer, waar hy in 1965 die toekenning “Prémio Nacional dos Liceus” gekry het as die beste leerling in die land.
Daarna skryf hy in by Instituto Superior Técnico in Lissabon en studeer in fisika en elektriese ingenieurswese. In 1971 behaal hy sy graad en begin ''n akademiese loopbaan as assistant-professor in stelselsteorie en telekommunikasieseine.
Sy politieke loopbaan begin in 1974 toe hy by die Sosialistiese Party aansluit. Kort daarna tree hy uit die akademie en word ''n voltydse politikus.
In die tydperk ná die Angelier-revolusie van 25 April 1974, toe die fascistiese regering van die diktator António Salazar tot ''n val gekom het, word hy die party se leier in die parlement.
Hy was ook ''n lid van die span wat oor Portugal se toetrede tot die Europese Unie (EU) in die laat sewentigs onderhandel het en in 1991 help stig hy die Portugese raad vir vlugtelinge. In 1992 word hy sekretaris-generaal van die Sosialistiese Party en toe dié party in 1995 die parlementêre verkiesing wen, stel pres. Mário Soares hom as sy eerste minister aan.
Guterres slaag in die sewe jaar wat hy dié amp beklee het, daarin om staatsbesteding en inflasie in pas met die EU se kriteria te hou.
Hy was ''n gewilde eerste minister wat in breë dialoog en gesprekvoering met alle sfere van die samelewing geglo het.
In 2002 bedank hy as eerste minister en in Mei 2005 word hy as die Verenigde Nasies (VN) se hoë kommissaris vir vlugtelinge verkies. Dié pos het hy tot 31 Desember verlede jaar beklee en daarmee die langsdienende hoë kommissaris in die geskiedenis van die VN geword.
Hy is getroud met Catarina Marques de Almeida Vaz Pinto (56), ''n voormalige minister van kultuur in Portugal en tans die sekretaris vir kultuur in die stadsraad van Lissabon.
Hy het ''n seun en ''n dogter uit sy eerste huwelik met Luísa Amélia Guimarães e Melo, wat in 1998 aan kanker oorlede is.
Guterres praat benewens Portugees en Engels, ook Frans en Spaans.
Een van die talle internasionale toekennings wat hy ontvang het, is die 2007 Vryheidsprys wat hy met Angelina Jolie deel.
*Bron: Wikipedia
Só lui die bekende Portugese slagspreuk wat tydens die vryheidsoorloë in die voormalige Portugese kolonies soos Mosambiek en Angola opgeklink het.
Vir die eens magtige Portugal was die laaste dekade en meer se skuld-ellende ''n stryd wat diep letsels op die kollektiewe moraal van sy mense gekerf het.
Die wêreldwye ekonomiese krisis het Portugal in ''n donker resessie gedompel en die regering in Mei 2011 genoodsaak om oor ''n finansiële reddingspakket van 78 miljard euro met die Internasionale Monetêre Fonds (IMF), die Europese Sentrale Bank en die Europese Unie (EU) te onderhandel.
Die regering was egter verplig om in opdrag van hierdie krediteure streng finansiële soberheidsmaatreëls in werking te stel. Alle staatsamptenare se salarisse is met 5% gesny, belasting op toegevoegde waarde is met 2% verhoog en ''n buitengewone belasting is op jaareind-bonusse ingestel.
Nadat dié beroemde ontdekkersnasie die afgelope vyf jaar swaar gedra het aan sy armoedskleed, het 2016 onverwags weer die hoop laat opvlam dat “vitória” tóg moontlik is.
''n Beker teen die broosheid
Op 10 Julie vanjaar het Portugal se nuwe nasionale held, Éder, die wendoel aangeteken wat die land se nasionale sokkerspan in bykomende tyd met 1-0 oor Frankryk in die eindstryd van die Euro2016-toernooi laat seëvier het.
Hy het dié Sondagaand in Parys in die 79ste minuut opgedraf nadat hy vroeër net 13 minute speeltyd in die toernooi gekry. Hy het die wendoel in die 109de minuut met ''n langafstandskop aangeteken.
Portugal het ''n groot knou gekry toe sy talisman en kaptein, Cristiano Ronaldo, in die 25ste minuut weens ''n besering vervang moes word.
Éder het later vertel sy kaptein se woorde het hom geïnspireer om die beslissende bydrae te lewer.
“Hy (Ronaldo) het vir my gesê ek sal die wendoel vir die span aanteken. Hy het my hierdie krag, die energie, gegee en dit was deurslaggewend.”
Ronaldo het later aan ESPN gesê hy het vir ''n baie lang tyd na hierdie oorwinning uitgesien. “Ek is baie gelukkig. Ek het ''n baie lang tyd, sedert 2004, hierna uitgesien. Ek het God nog ''n kans hiervoor gevra, want ons het dit verdien.
“Dit is een van die gelukkigste oomblikke in my loopbaan. Ek het altyd gesê ek wil saam met Portugal iets wen. Vir my is dit ''n verstommend unieke oomblik vir Portugal.”
Hoogste stoel by die VN
Op 13 Oktober is die 67-jarige António Guterres eenparig aangewys as die nuwe sekretaris-generaal van die Verenigde Nasies (VN) in die plek van Ban Ki-moon.
Hy was Portugal se premier vanaf 1995 tot 2002.
Geen van die vyf lidlande wat vetoreg in die Veiligheidsraad het, het probeer om Guterres se benoeming te stuit nie. Sy aanstelling geld vanaf 1 Januarie.
“Twee woorde is genoeg om te beskryf wat ek op die oomblik voel: Dankbaarheid en nederigheid,” het dié voormalige Portugese premier verlede week in sy tuisstad, Lissabon, gesê. Dit was sy eerste openbare kommentaar sedert sy aanwysing.
“Nederigheid wanneer die dramatiese probleme van die wêreld vandag gekonfronteer word en die nederigheid wat nodig is om te dien, en veral diegene te dien wat die kwesbaarste is,” het hy bygevoeg.
“Die slagoffers van konflik, van terreur, die slagoffers van die miskenning van regte, die slagoffers van armoede en onreg.”
Guterres, wat ''n dekade lank hoof van die VN se agentskap vir vlugtelinge was, het dit duidelik gemaak húlle is die mense wat hy wil dien.
Barry Hatton
Barry Hatton, bekende internasionale nuusagentskap-korrespondent en skrywer van die boek The Portuguese: A Modern History het by navraag in ''n onderhoud per e-pos gesê Euro2016 was ''n “inspuiting” vir Portugal se selfbeeld en selfvertroue.
“Euro2016 was die broodnodige inspuiting vir ''n beter selfbeeld en selfvertroue terwyl die ekonomie sukkel om weer ''n behoorlike vastrapplek te kry.
“Dit het ook vir Portugal se EU-vennote gewys dit sou verkeerd wees van hulle om Portugal af te skryf.”
Hatton, wat met ''n Portugese vrou getroud is en in Lissabon woon, het aan Republikein gesê die land se ekonomiese herstel geskied teen ''n slakkepas. “Portugal was sedert die begin van die eeu (2000) nog nie regtig weer in staat om sy ekonomie te groei en welvaart te skep nie.
“Dit het ''n breë reeks van hervormings nodig om meer werkgeleenthede te skep, terwyl hy terselfdertyd sy massiewe skuldlas verminder. Om dié balans te vind, is nie maklik nie,” sê hy.
“Die Portugese is egter steeds ''n onverskrokke en veerkragtige nasie. Die afgelope vyf jaar het ongeveer ''n halfmiljoen mense die land verlaat op soek na werk elders terwyl dié wat agtergebly het, steeds sterk staan ondanks die storm.
“Die Portugese is ook goeie, vrygewige mense. Aangesien hulle al vir so lank arm is en swaar kry, verstaan hulle ander se lyding en is hulle sensitief daarvoor.
“Dit is waar die melankolie (''saudades'') vandaan kom waarvoor die Portugese so bekend is. Vir die meeste mense in Portugal is die lewe hard, en dit bring ''n hartseer en ''n verlange na beter tye,” verduidelik Hatton.
Portugal se glorie van weleer is dalk vir ewig verby. Maar die hoop beskaam nie. Die stryd duur voort.
Bykomende bronne: Reuters/ESPN/News24/AFP
Blitsfeite
• Portugal is in die suidweste van Europa op die Iberiese skiereiland geleë.
• Die hoofstad, Lissabon, is die tweede oudste stad in Wes-Europa (Athene is die oudste) en het eeue voor stede soos Rome, Londen en Parys sy beslag gekry.
• Portugees word deur sowat 200 miljoen mense in die wêreld gepraat.
• Die Portugese staan allerweë as die groot ontdekkingsreisigers bekend en die land se seevaarders het tydens die sogenaamde Eeu van die Ontdekkingsreise (1400''s en 1500''s) die voortou hiermee geneem.
• ''n Belangrike figuur doer in die beginjare van die Portugese ryk was prins Hendrik die Seevaarder, wie se materiële steun en vaardigheid met wiskunde en sterrekunde in die 1400''s die verkenning van ''n groot deel van die kus van Wes-Afrika moontlik gemaak het.
• Die Portugese ontdekkingsvaarder Diego Cão, die eerste Europeër om in Namibië voet aan wal te sit, het in 1486 ''n kruis van 2 m hoog hier opgerig om sy koning te vereer. Die oorspronklike kruis het vir 400 jaar hier gestaan tot ''n Duitse matroos in 1893 dit goedgedink het om dit saam met hom huis toe te vat. ''n Replika is later opgerig.
• Bartolomeu Dias het in 1488 die eerste seevaarder geword wat suksesvol rondom die punt van Afrika geseil het. Hy was op ''n sending om in opdrag van koning Johannes II van Portugal ''n Christelike koninkryk in die Ooste te gaan ontdek.
• Kort op sy hakke was die ander Portugese pionier, Vasco da Gama, wat in 1498 in Indië aangekom het ná sy epiese vaart om die Kaap. Dit was die heel eerste keer dat die Ooste op hierdie manier vanuit Europa bereik is.
• In 1500 weer het Pedro de Cabral, in ''n poging om óm Afrika na Indië te vaar, per ongeluk die ooste van Brasilië bereik en dit vir Portugal opgeëis.
• En in 1522 het Ferdinand Magellaan (Fernão de Magalhães op Portugees) weswaarts geseil om ''n seeroete na die Spesery-eilande van Indonesië te vind. Dié soektog was die eerste, suksesvolle probeerslag om rondom die wêreld te seil en te bevestig dat die aarde in werklikheid rond is. Hy was een van die eerste mense wat al die meridiane van die aardbol oorgesteek het en ook die eerste om die Stille Oseaan oor te steek.
• Portugal is sowat 10,5 miljoene siele sterk, van wie ongeveer twee miljoen in Lissabon woon.
· Bykans 90% van die bevolking is Rooms-Katoliek.
• Lissabon is naas Barcelona die stad in Europa wat jaarliks die meeste toeriste lok, met nagenoeg 13 miljoen mense per jaar wat in Portugal besoek aflê.
• Portugal se ekonomie word gerugsteun deur die volgende bedrywe: Tekstiel en klerasie; skoene; hout en kurk; papier; chemikalieë; die vervaardiging van motoronderdele; skeepsbou; suiwel- en ander landbouprodukte soos olywe, koring en mielies; wyn; porselein en keramiek; metale, glasware; tegnologie; telekommunikasie en toerisme.
Wie is António Guterres?
António Manuel de Oliveira Guterres is op 30 April 1949 in Lissabon gebore. Hy het aan die gerekende Liceu de Camões in dié stad gematrikuleer, waar hy in 1965 die toekenning “Prémio Nacional dos Liceus” gekry het as die beste leerling in die land.
Daarna skryf hy in by Instituto Superior Técnico in Lissabon en studeer in fisika en elektriese ingenieurswese. In 1971 behaal hy sy graad en begin ''n akademiese loopbaan as assistant-professor in stelselsteorie en telekommunikasieseine.
Sy politieke loopbaan begin in 1974 toe hy by die Sosialistiese Party aansluit. Kort daarna tree hy uit die akademie en word ''n voltydse politikus.
In die tydperk ná die Angelier-revolusie van 25 April 1974, toe die fascistiese regering van die diktator António Salazar tot ''n val gekom het, word hy die party se leier in die parlement.
Hy was ook ''n lid van die span wat oor Portugal se toetrede tot die Europese Unie (EU) in die laat sewentigs onderhandel het en in 1991 help stig hy die Portugese raad vir vlugtelinge. In 1992 word hy sekretaris-generaal van die Sosialistiese Party en toe dié party in 1995 die parlementêre verkiesing wen, stel pres. Mário Soares hom as sy eerste minister aan.
Guterres slaag in die sewe jaar wat hy dié amp beklee het, daarin om staatsbesteding en inflasie in pas met die EU se kriteria te hou.
Hy was ''n gewilde eerste minister wat in breë dialoog en gesprekvoering met alle sfere van die samelewing geglo het.
In 2002 bedank hy as eerste minister en in Mei 2005 word hy as die Verenigde Nasies (VN) se hoë kommissaris vir vlugtelinge verkies. Dié pos het hy tot 31 Desember verlede jaar beklee en daarmee die langsdienende hoë kommissaris in die geskiedenis van die VN geword.
Hy is getroud met Catarina Marques de Almeida Vaz Pinto (56), ''n voormalige minister van kultuur in Portugal en tans die sekretaris vir kultuur in die stadsraad van Lissabon.
Hy het ''n seun en ''n dogter uit sy eerste huwelik met Luísa Amélia Guimarães e Melo, wat in 1998 aan kanker oorlede is.
Guterres praat benewens Portugees en Engels, ook Frans en Spaans.
Een van die talle internasionale toekennings wat hy ontvang het, is die 2007 Vryheidsprys wat hy met Angelina Jolie deel.
*Bron: Wikipedia
Kommentaar
Republikein
Geen kommentaar is op hierdie artikel gelaat nie