Ware leierskap te midde van slegte nuus

Dr. Kobus Laubscher - Die nuutste statistieke oor kernveranderlikes in die Suid-Afrikaanse ekonomie vergestalt wat al geruime tyd deur ontleders voorspel is.

Die sakegemeenskap reageer normaal deur afleggings omdat die ekonomie gewoon geen ruimte bied of vooruitsigte het vir voldoende groei nie.

Te midde van dié inkrimping is herskikking ook aan die orde, want dit bly die aangewese keuse om meer met minder te doen.

Meganisasie en digitalisering wen al hoe meer veld. Daarmee saam is dit ook duidelik dat die arbeidsmag oorwegend nie in staat is om met bestaande geskooldheid op nuwe maniere te kan werk nie. Seker een van die beste aanduidings hiervan is die stygende werkloosheid onder die jeug.

Jongmense is vinnig deur die meul van skool, maar dié wat anderkant uit is, is nie geskool om die plek te neem van ouer geskoolde arbeid nie. Daarbenewens is aftrede van ouer werkers ook nie moontlik nie, want dit is nie bekostigbaar nie.

Verder bly Suid-Afrika en Namibië die spreekwoordelike heuningpot wat werkloses aantrek en onvoldoende migrasie bestuur. Dit skep spanning binnelands omdat hierdie migrante van die min werkgeleenthede neem en bereid is om teen baie laer vergoeding te werk.

Inmiddels is die polities korrekte benadering van minimum lone en die toepassing daarvan ook ‘n ernstige belemmering en eintlik ‘n betekenisvolle paradoks.

Om onder die huidige omstandighede net te kan oorleef, is geld nodig. Meer en meer dienste is gratis beskikbaar, maar lang waglyste byonder meer skole en kliniekebeteken dat gratis dienste inderwaarheid teen hoë geleentheidskoste gegee word.

‘n Werker sit ‘n hele dag by ‘n kliniek en verloor inkomste, terwyl hy/sy die aand huiswaarts keer, sonder dat ‘n dokter hom/haar kon evalueer.

Werkgewers, veral boere op plase, het vervolgens groter verantwoordelikhede en aanvaar dit, al word hulle dikwels verguis, sou hulle nie genoeg omgee vir die lewensomstandighede van hul werkers nie.

Die aangewese optrede teen ‘n agtergrond van ‘n verswakte ekonomie is om te herskik, te midde van die gordel intrek.

Leierskap bly nodig om binne enige herstrukturering behoorlike belangebevordering te vestig. Dit kan egter nie ten koste van enige ander deelnemende party wees nie.

Die sleg van ‘n pap ekonomie raak almal en enige heropbou moet holisties in belang van die meerderheid benader word.

Te midde van fiskale inkrimping is dit noodsaaklik om op prioriteite te besluit. Te min te laat vir te baie sal die spreekwoordelike min botter oor te veel snye probeer smeer en aan die einde kry almal te min.

Daarvoor is dapper politieke besluite nodig met nuwe weerstand teen populistiese druk. Hierdie benadering is gelukkig deel van die mondering waaroor landbouleiers beskik. Hulle het al bewys hulle kan fokus op die probleem en laat hulle nie maklik afskrik deur die baie lawaai vanuit geledere wat eintlik net kan praat nie.

Onderhandelinge oor die aard en oorsaak van die probleme is tydverkwistend. Die oplossings is ook in baie gevalle voor die hand liggend, maar in te veel gevalle ontbreek die politieke wil.

Die harde werklikheid verg dat almal behoort te herposisioneer en aanpassings maak deur anders te dink.

Gordon Gray was ‘n uitsonderlike Amerikaanse regsgeleerde en aanklaer. Hy is in 1958 dood in ‘n vliegongeluk en tussen sy besittings was handgeskrewe reëls wat sy lewensfilosofie opgesom het. Enkeles is nou van toepassing.

Die eerste reël stel dat mens nooit entoesiasme en 'n sin vir kreatiwiteit moet verloor nie. Moenie mense te maklik oordeel nie. Moenie dadelik aanvaar iemand bedoel kwaad nie, maar eerder dat so ‘n persoon dit goed bedoel en sou daardie aanname misluk, werk met die grys area tussen goed en kwaad.

Wees bedag daarop dat as jy nie vrygewig kan wees wanneer dit sleg gaan nie, jy dit nie sal wees as dit beter gaan nie.

Die beste bouer van vertroue is om iets te wil doen en dan te doen, maar wat jy ook al doen, doen dit goed. Wanneer vertroue herstel is, bly nederig, want jy bly op die pad na herstel. Die slegte wat ervaar kan word, is gewoonlik die gevolg van verkeerd verstaan – kommunikasie bly die wagwoord.

Omring jou deur al die moontlike raad wat jy kan kry, veral komende van dié wat beter weet as jy. Laastens, sê Gray, is ons almal lewenslange studente - luister dus mooi en neem notas.