Windhoeker ontvang gesogte prys

Prof. Ernst Stals van Windhoek was vanjaar die ontvanger van die Stalsprys vir Geskiedeniswetenskappe, ‘n elite-toekenning deur die Suid-Afrikaanse Akademie vir Wetenskap en Kuns. Dit is toegeken vir sy “omvattende en volgehoue intensiewe navorsing oor verskeie aspekte van die geskiedenis van Namibië”, met spesiale vermelding van sy werk “Môrewind oor die Karasberge – ‘n Kultuur-historiese verkenning van die Karasstreek van die laat negentiende eeu”, wat in 2009 gepubliseer is. Hy het sy magister- en doktorsgraad onderskeidelik in 1961 en 1967 aan die Universiteit Stellenbosch behaal. Dit het oor die vroeë geskiedenis van die beesteelt en die verhouding tussen witmense en Ovambo’s gehandel.Die feit dat hy ‘n boorling van Pofadder in die Noordwes-Kaap was en sedert sy studentejare talle navorsingsbesoeke aan die destydse Suidwes gebring het, het ‘n passie en liefde vir dié land en sy mense en ‘n begeerte om meer daarvan te wete te kom, laat toeneem. Sy loopbaan begin, merkwaardig genoeg, met ‘n aanstelling as assistent-argivaris in Windhoek - wat egter nie materialiseer nie omdat hy eers vir opleiding na Kaapstad gesekondeer word. Daarna raak hy in die akademiese wêreld betrokke as lektor in geskiedenis aan die Universiteit Stellenbosch en daarna die destydse Randse Afrikaanse Universiteit, waar hy in 1973 tot professor en departementshoof bevorder word. Hy ontwikkel daar as een van die land se leidende en vooraanstaande historici, dog was die roepstem van Suidwes-Afrika, waar hy nader aan sy navorsingsbronne was, te sterk en hy word eers as senior dosent aan die nuwe Windhoekse Onderwyskollege en daarna vir ‘n kort termyn as viserektor van die Akademie vir Tersiêre Onderwys aangestel. Nadat hy vir drie jaar terug by die RAU was om navorsingsprojekte af te rond waarby hy steeds betrokke was, keer hy in 1985 terug na die akademie as direkteur van navorsing. Ná onafhanklikwording en veranderinge by die akademie, verlaat hy sy pos in 1992 en sit sy navorsingswerk voort, eers as buitengewone professor en later navorsingsgenoot in die Geskiedenisdepartement aan die US, waaraan hy steeds in dié hoedanigheid verbonde is. Hy, sy vrou en vier van hul kinders is in Windhoek woonagtig.Prof. Stals het reeds in 1988 ‘n Besondere Erepenning van die Suid-Afrikaanse Akademie ontvang vir bevordering van geskiedenis in Suid-Afrika. Dit het voortgevloei uit die bydrae wat hy in verskeie vakgerigte liggame en navorsingsprojekte gelewer het. In 1992 ontvang hy ‘n erepenning van die FAK vir geskiedenisbevordering. Die Windhoekse tak van die ATKV vereer hom ook tereg in 2009 met ‘n Afrikoon- en Pluimpie-toekenning vir sy bevordering van Namibië se geskiedenis.Deeglike en omvattende navorsing van sy bronne is kenmerkend van prof. Stals se sowat tien publikasies. Sy navorsing het hom wye draaie laat loop na biblioteke en argiewe in Duitsland, Switserland, Finland, Frankryk en Engeland. Temas waaroor hy gepubliseer het, sluit in ekonomiese aspekte, menseverhoudings, die rol van individue (onder meer vroeë Duitse amptenare soos Viktor Frankl en Kurt Streitwolf), leiers in Kaokoland (soos Vita Tom) en die vroeë geskiedenis van Afrikaans in Namibië. In 2008 publiseer hy ‘n klein bundel historiese opstelle oor die Afrikaner in die voormalige SWA met die titel Wie is jy? Dit is ook in Engels vertaal.Met sy studie oor die vroeë suide van Namibië, “Môrewind oor die Karasberge”, bereik prof. Stals ‘n hoogtepunt in sy geskiedskrywing. Prof. Pieter Kapp verwys daarna as “‘n magistrale teks en ‘n produk van besondere omvang en diepte” en Hermann Giliomee noem dit “‘n rykdom van gegewens oor die mentaliteit en moraliteit van die koloniserende belangegroepe en die stryd van al die gemeenskappe om skaarserwordende hulpbronne – ‘n aangrypende verhaal van die kolonisasie van ‘n streek waarvan die geskiedenis relatief onbekend is”.Ernst Stals bly op rype ouderdom steeds ''n aktiewe student en navorser. Hy word internasionaal erken as deskundige van die pioniersgeskiedenis en tussengroepverhoudinge in ons land, want hy is krities-wetenskaplik, blatant eerlik en handhaaf deurgaans ‘n nugtere skryfstyl - aldus ‘n kollega, prof. Johan de Villiers. (Saamgestel deur Polla Steyn van die Selfhelp-trust van Namibië).

Windhoeker ontvang gesogte prys

Kommentaar

Republikein 2025-04-11

Meld asseblief aan om kommentaar te lewer

Windhoeker ontvang gesogte prys

Kommentaar

Republikein 2025-04-11

Meld asseblief aan om kommentaar te lewer

MELD AAN

Advertensie