Skool onder skoot oor Khoekhoegowab

Hoof poog glo om vak te skrap
Die Primêre Skool Auas loop deur onder skerp kritiek oor bewerings dat Khoekhoegowab as vak van sy kurrikulum verwyder gaan word.
Annemarie du Toit
Die ministerie van onderwys, vernuwing, jeug, sport, kuns en kultuur het ’n ondersoek van stapel gestuur na bewerings dat die Primêre Skool Auas se skoolhoof, Toini Nauyoma, poog om Khoekhoegowab as een van die taalvakke by dié skool te verwyder.

Terwyl die skoolraad en die ministerie albei ontken dat enige besluit geneem is om die vak te skrap, beweer die aktivis Shaun Gariseb en gemeenskapslede dat pogings aangewend is om die vak uit te faseer sonder die nodige konsultasies.

Die voorsitter van die skoolraad, Rodriguez Masutu, het bewerings weerlê dat die skool, wat in Windhoek geleë is, dit oorweeg om Khoekhoegowab as ’n vak te skrap.

Hy het gesê die raad het dit slegs oorweeg om ’n opname te doen om te bepaal of bykomende taalvakke ingestel moet word.

“Daar was nog nooit enige planne om Khoekhoegowab te verwyder nie,” het Masutu beklemtoon.

“Wat ons bespreek het, was om ’n opname te doen om te bepaal hoeveel leerlinge die spesifieke taal praat en of ’n ander taal as ekstra vak bygevoeg kan word. Dit was nooit egter om Khoekhoegowab te vervang nie,” het hy gesê.

Masutu het voorts bewerings ontken dat die inisiatief van die skoolhoof gekom het en gesê geen raadslid of skoolleier het die gesag om die kurrikulum sonder raadpleging te verander nie.



FORMELE KLAG

Die adjunk- uitvoerende direkteur van onderwys, Edda Bohn, het bevestig dat ’n ondersoek van stapel gestuur is nadat ’n formele klag aan minister Sanet Steenkamp gerig is.

“Ons het ’n klag van ’n gemeenskapsaktivis ontvang voordat die kwessie media-aandag gekry het.”

“Die minister het toe die saak na my en die streekdirekteur gestuur om ondersoek in te stel,” het Bohn verduidelik.

Sy het bevestig dat, kragtens die Wet op Basiese Onderwys van 2020, leerlinge die reg het om onderrig in hul moedertaal te ontvang waar dit prakties moontlik is. Die nasionale kurrikulum vereis moedertaalonderrig tot graad 3, met ’n oorgang na Engels wat in graad 4 begin.

“Die kurrikulum is ontwerp om die beste belange van die leerlinge te dien.

“’n Skoolhoof is verantwoordelik vir skoolbestuur, maar geen skoolhoof kan ’n vak verwyder sonder behoorlike konsultasie met die skoolraad en die ministerie nie,” het Bohn verduidelik

Terwyl die ministerie volhou geen taal is amptelik verwyder nie, het bewerings aan die lig gekom dat Nauyoma glo soortgelyke pogings by vorige skole aangewend het.

Masutu wou egter nie op hierdie bewerings reageer nie en het gesê hy het net saam met die skoolhoof by die Primêre Skool Auas gewerk.

Daar word ook beweer dat Nauyoma probeer het om kennisse in onderwysposte te werf, wat moontlik gekwalifiseerde Khoekhoegowabsprekende onderwysers gesystap het.

Bohn het erken daar is ’n tekort aan opgeleide Khoekhoegowab-onderwysers, maar het gesê die tydelike aanstelling van vlot sprekers is soms nodig totdat onderwysers wat ten volle gekwalifiseerd is, aangestel kan word.

“Ons het ’n ooraanbod van onderwysers in ander tale, maar baie min opgeleide Khoekhoegowab-onderwysers, weens ’n gebrek aan opleidingsgeriewe in Khoekhoegowabsprekende streke,” het sy verduidelik.

Nauyoma is verskeie kere vir navrae genader, maar sy wou nie op die bewerings reageer nie.

Volgens Bohn word skoolhoofde oor die algemeen nie toegelaat om met die media te praat sonder toestemming van die ministerie nie.

“Ons sê in beginsel dat ’n skool of skoolhoof nie met die media moet praat nie, dit is ons besluit uit beginsel,” verduidelik Bohn.



GEMEENSKAPSAKTIVIS

Gariseb het ’n ultimatum aan die ministerie gestel en gewaarsku dat indien die kwessie nie teen vandag opgelos is nie, hy op Nauyoma se verwydering sal aandring.

Bohn het egter die idee verwerp dat die druk van aktiviste personeelbesluite kan beïnvloed.

“Niemand kan bloot ’n staatsamptenaar verwyder nie,” het sy gesê.

“As onregmatige optrede deur die ondersoek bewys word, sal toepaslike stappe geneem word, maar ons sal nie op spekulasie reageer nie.”

’n Vergadering tussen die skoolraad, belanghebbendes van die ministerie en gemeenskapsverteenwoordigers word in die komende weke verwag om bekommernisse te bespreek.

Die ministerie het sy verbintenis tot die beskerming van Khoekhoegowab as ’n streektaal herhaal en die voortgesette onderrig daarvan verseker.

Die toekoms van Khoekhoegowab by die Primêre Skool Auas bly tans in die openbare oog, met beide die skoolraad en die ministerie wat enige planne ontken om die taal as ’n vak te skrap, terwyl die gemeenskap steeds op antwoorde aandring.

[email protected]

Kommentaar

Republikein 2025-04-12

Geen kommentaar is op hierdie artikel gelaat nie

Meld asseblief aan om kommentaar te lewer