ANC staan voor sy grootste toets

Terwyl Suid-Afrikaners hul stemme vandag in die land se sewende verkiesing uitbring, is die verwagting dat die African National Congress (ANC) se oorwinning naelskraap sal wees en moontlik minder as 50% van die stemme op hom sal verenig, in wat as die land se mees mededingende verkiesing in sy geskiedenis beskou word.

Die Instituut vir Veiligheidstudies voorspel dat die ANC teen 2029 afgradeer kan word tot die opposisie, maar vir nou is dit waarskynlik dat dit die parlement as die grootste party met ’n beduidende voorsprong sal oorheers.

Daar is ook die moontlikheid dat die regerende ANC uit die kussings gelig kan word deur die nuwe mededinger uMkhonto weSizwe (MK) wat deur die voormalige ANC en Suid-Afrikaanse president, Jacob Zuma, ondersteun word.

Die plaaslike politieke ontleder Ndumba Kamwanyah het die verkiesings as waterdig en hoogs mededingend beskryf, met verskeie partye wat verskeie veldtogte gevoer en selfs die landelike gebiede bereik het.

“Die algemene gevoel onder die publiek teenoor die ANC is beslis negatief, maar hoe dit gaan oorspoel in stemme, is onseker. Ons sal steeds die ANC sien wen, maar met minder stemme,” het Kamwanyah gesê.

Hy het die belangrikheid daarvan beklemtoon dat die ANC begryp hul tyd in beheer is nie onbepaald nie en dat hulle lesse leer uit hul wegbeweeg van die kernwaardes wat hulle eens as ’n bevrydingsbeweging gedefinieer het.

Die ANC, eens ’n kampvegter vir menseregte en gelyke geleenthede, het die afgelope 30 jaar regeer oor ’n toenemend gefrustreerde Suid-Afrika, die mees ongelyke land ter wêreld waar beurtkrag, armoede en werkloosheid aan die orde van die dag is. Die party word geteister deur korrupsieskandale en sy onvermoë om die verskanste ekonomiese ongelykhede wat van apartheid geërf is, af te breek.

Die buurland gaan vandag na die stembus met die Phala Phala-skandaal nog vars in hul geheue, waarin miljoene onverklaarde Amerikaanse dollars van president Cyril Ramaphosa gesteel is en kommer laat ontstaan het dat die president ernstige oortredings van teenkorrupsiewette gepleeg het.

Volgens Kamwanyah behoort Namibië te leer uit Suid-Afrika se veldtog, wat merkbaar verdraagsaam was. Die werklike toets lê egter in die uitslag ná die verkiesing.

“Wat ook al in hierdie verkiesings gebeur, sal ongetwyfeld ons eie verkiesings beïnvloed,” het hy bygevoeg.

Nog ’n plaaslike politieke ontleder Marius Kudumo is dit eens dat die ANC houe in die verkiesing gaan vat, maar glo die regerende party sal steeds wen.

“Ek voorspel dat die ANC met minder stemme gaan wen. Ek dink die Democratic Alliance (DA) sal steeds die opposisie bly en die Economic Freedom Fighters (EFF) sal ook ’n paar stemme kry.

“Ek sien egter nie dat die opposisie die ANC dié keer uit die kussings sal lig nie. Ek sal nie verbaas wees as die ANC se uitslae onder 50% is nie, maar sal ook nie verbaas wees as dit net bo 50% is nie.

“Ons kan nie altyd die intelligensie van kiesers onderskat as dit by Zuma kom nie. Behalwe Zoeloe-nasionalisme sal hy nie veel kry nie.

“Mense sal stem omdat daar ’n verwagting is dat hul materiële omstandighede gaan verander en dit het nie verander onder die Zuma-leierskap nie, behalwe vir die middelklas en die elite.

“Daar is altyd ’n beperking by politici in die stryd om vryheid. Die DA-kiesafdeling is nie so ontwrig nie, hulle het nie verander nie.

“Die liberale Engelse en Afrikaner- en kleurling-gemeenskappe sal steeds vir die DA stem en die ontevrede ANC-ondersteuners kan hulle dalk ’n kans gee,” het hy gesê.

Die minister van internasionale betrekkinge en samewerking, dr. Peya Mushelenga, het intussen Namibië se verkiesingsboodskap aan sy buurland oorgedra en gesê “ons wens ons bure ’n vreedsame verkiesing in ooreenstemming met hul wette toe”.

Mushelenga het erken dat hoewel voorvalle kan voorkom, dit nie die algemene neigings vir verkiesings op die vasteland weerspieël nie en sulke gevalle, soortgelyk aan ander vastelande, is geïsoleerd.

– [email protected]