Botswana wil sy burgers afluister

Die redakteursforum van Suid Afrika (SAEF) het saam met die Botswana-redakteursforum (BEF) hul kommer uitgespreek oor ’n nuwe wetsontwerp wat die buurland se regering dringend vandeesweek aan die parlement gaan voorlê. Botswana se minister van verdediging, justisie en veiligheid, mnr. Kagiso Mmusi, stel voor die buurland bekragtig ’n nuwe wet op strafprosesse en bewyse (beheerde ondersoeke). Volgens die redakteurs is die wetsontwerp nie voldoende nie as ’n gebrek in die toesig oor Botswana se spioenagentskapbeamptes in ag geneem word, wat die reg sal hê om valse identiteitsdokumente en paspoorte te dra. Verder sê die medialeiers dat die wetsontwerp burgers en joernaliste sal dwing om inligting bekend te maak. “SAEF is diep bekommerd oor wat in Botswana gaan gebeur – die dwarsboming en onderdrukking van vrye uitdrukking onder sy mense en die media - deur die beoogde wetsontwerp,” luidens die verklaring wat Vrydag uitgereik is. Hulle doen ’n beroep op president Mokgweetsi Masisi om die wetsontwerp terug te trek en voorsiening te maak vir groter publieke konsultasies, “aangesien dit beslis ernstige gevolge sal hê, nie net vir die burgers van Botswana nie, maar ook die hele SADC-streek,” skryf die redakteurs. “Die wetsontwerp in sy huidige formaat is gevaarlik,” sê die redakteurs en dis skrikwekkend dat die intelligensiebeamptes nie vervolg kan word nie, “veral in 'n land wat ons as 'n baken van goeie regering beskou”. Volgens die redakteurs sal die wetsontwerp 'n kultuur van arrogansie en opsetlike veroordeling en teregstelling van onskuldige burgers aanmoedig, “wat aan die koloniale en apartheidsera herinner.” Wat Botswana in die wetsontwerp bepleit, is heeltemal teen die etos en gees van die SADC-protokol op kultuur, inligting en sport wat Botswana en 15 ander lidlande in die streek onderteken het.” Hulle wys spesifiek vier sleutelartikels en klousules in die wetsontwerp uit, naamlik artikels 17(a), 18(4), 19(1) en 20. “Selfs sonder hierdie wetsontwerp was daar reeds wydverspreide aanvalle op die media in Botswana. Ons sidder om te dink wat van die media gaan word wanneer dié wetsontwerp bekragtig word,” skryf hulle. “Ons hoop dat die parlement in Botswana en ook die staatshoof sal op die openbare oproer reageer en die wetsontwerp na die publiek vir konsultasies neem. Daarbenewens doen ons 'n beroep op die Verenigde Nasies (VN) se Mense- en Menseregtekommissie, deur die Kantoor van die Spesiale Rapporteur oor Vryheid van Uitdrukking en Toegang tot Inligting, en ook die Afrika-unie (AU) Kommissie om standpunt in te neem,” skryf die redakteurs. Botswana het geen wetgewing vir die toegang to inligting in plek nie. - [email protected]