‘Nujoma ’n baken van lig’

Twee stigterslede van die Rally for Democracy and Progress (RDP), Kandy Nehova en Jeremia Nambinga, wat albei in 2007 uit Swapo bedank het te midde van verskille met die stigterspresident, Sam Nujoma, het die ontslape staatsman as ’n ware held van Namibië se stryd om onafhanklikwording beskou.

Nehova en Nambinga het deel gevorm van die massa-uittog uit Swapo voor die totstandkoming van die RDP aan die einde van 2007, ná ’n emosionele Swapo-buitengewone kongres in 2004, waar Hidipo Hamutenya deur Hifikepunye Pohamba verslaan is.

Hamutenya se ondersteuners, insluitend Nehova en Nambinga, het nie die rol wat Nujoma na bewering op die kongres gespeel het om die oorwinning vir sy voorkeurkandidaat, Pohamba, te bewerkstellig, met oorgawe aanvaar nie.

Dae voor die buitengewone kongres van 2004, wat byeengeroep is om ’n partykandidaat vir daardie jaar se nasionale presidentsverkiesing te kies, het Nujoma Hamutenya as minister van buitelandse sake afgedank. Hamutenya se destydse adjunk – en sy ondersteuner – Kaire Mbuende, is ook afgedank.

In 2007 het Hamutenya ’n massa-uittog van sy ondersteuners uit Swapo gelei om die RDP te vorm voor die algemene verkiesing in 2009.



BEVELVOERDER

Nehova het vandeesweek oor Nujoma gepraat en aan Network Media Hub (NMH) gesê die voormalige president was ’n goeie bevelvoerder en het die vryheidsoorlog met dapperheid gelei.

“Ons was suksesvol as gevolg van hom. Ek sê nou vir jou, ons het ’n goeie bevelvoerder gehad. [Hy was] iemand met moed en wat vreesloos was. Saam met hom het ons die Namibiese mense gemobiliseer en ondersteuning van die internasionale gemeenskap gewerf om ons land te bevry,” het hy gesê.

Nehova het gesê terwyl Namibiërs oor Nujoma treur, moet hulle ook sy lewe vier vir die opofferings wat hy vir die land gemaak het.

“Hierdie land is as gevolg van hom bevry. Die ‘boers’ was vasbeslote om op ons grond te bly. Maar Nujoma was versigtig genoeg om hulle uit Namibië te skop,” het hy gesê.

Nehova, wat vanaf 1993 tot 2004 die eerste voorsitter van die Nasionale Raad was, het gesê hulle is bly om ’n bevelvoerder in Nujoma te hê en bygevoeg dat hulle ook binnekort nie meer hier gaan wees nie.

“Ons sal uiteindelik almal gaan. Een vir een. Ons moet jongmense mobiliseer om die stryd vir ekonomiese en maatskaplike bevryding voort te sit. Dit is Nujoma se nalatenskap,” het hy benadruk.



‘NUJOMA HET ’n VISIE GEHAD’

Nambinga, wat Nujoma twee keer as adjunkminister aangestel het, het gesê die oudpresident het Namibiërs onder baie moeilike omstandighede tot onafhanklikwording gelei.

Hy het bygevoeg dat Nujoma die vegters van die People’s Liberation Army of Namibia (PLAN) strategiese opdragte gegee het oor hoe om die vyand te beveg om te verseker dat die land onafhanklik kan word.

Nambinga het gesê wat vir hom die meeste uitstaan, is dat die nasie ná onafhanklikwording verdeeld was – sommige het gevoel hulle veg vir onafhanklikheid terwyl ander as handpoppe van die Suid-Afrikaanse regime beskou is.

“Maar Nujoma het ’n visie gehad. Dit was nie maklik om die mense te verenig nie. Hy kon egter daarin slaag om ons almal te oortuig dat ons moet verenig om Namibië te bou en om vrede en stabiliteit te verkondig,” het Nambinga gesê.

Hy sê daar was ’n tyd toe hy sy aan sy saam met van die individue wat verantwoordelik was vir hul arrestasie en marteling moes werk.

“Maar ons moes saam met hulle aan tafel sit en van aangesig tot aangesig kom, want ons is beveel om dit te doen,” onthou hy.



VERDEELDHEID GESAAI

Nambinga het bygevoeg: “Maar soos die spreekwoord sê ‘niemand is perfek nie’ en Nujoma was beslis geen uitsondering nie. In 2004, tydens Swapo se kieskollege, het Nujoma beweer dat daar agente van imperialisme binne die partyleierskap was.

“Hy het wyle Hidipo beskuldig en hom eerste op die lys [van vermeende agente] geplaas en wyle Mose Tjitendero was tweede. Hy het ’n lys van 35 mense gehad. Netumbo [Nandi-Ndaitwah] was ook op daardie lys.”

Nambinga het gesê dit was onverwags en bygevoeg dat Tjitendero ’n bitter man moes gesterf het – beskuldig deur die einste man wat sy bevelvoerder was ná die opofferings vir soveel jare in ’n moeilike stryd, net om as ’n verraaier van die party gebrandmerk te word.

“Dit was bo ons verwagtinge en begrip as partylede. Dit was die begin van verdeeldheid in Swapo,” het hy verduidelik.



’N BAKEN VAN LIG

Die voormalige president van die Congress of Democrats (CoD) en politieke gevangene van Robbeneiland, Ben Ulenga, het gesê Nujoma se dood is die einde van ’n era.

Ulenga het Swapo in 1999 verlaat om CoD te vorm in die nasleep van meningsverskille met Nujoma.

Ulenga het gesê Namibië se stryd vir vryheid, nasionale onafhanklikheid, maatskaplike gelykheid, vooruitgang en menseregte is ondersteun deur ’n magdom rolspelers en ’n magtige leër van vegters.

“Almal het bygedra. Almal van hulle was toegewyd, dapper en vasberade. En tog kan ek sê dat al hierdie mense, al ons beproewings en beproewings soos ons geveg het, ons vertroue, ons hoop, ons moed en ons bekommernisse alles saamgebind kan word in een enkele naam: Sam Nujoma,” het hy gesê.

“Terwyl ons op hoop en oorwinning gefokus het, het ons opgekyk, en daar was hierdie een naam wat dit alles insluit: hierdie een baken, een lig, was Sam Nujoma.”

– [email protected]