Herlewing van die NHE

Toon eerste wins sedert 2020
Die onderneming se finansiële posisie is gesond, met 'n totale batebasis van N$1,2 miljard, volgens die Nasionale Behuisingsonderneming se raadsvoorsitter.
Augetto Graig
Die Nasionale Behuisingsonderneming (NHE) het verlede jaar vir die eerste keer sedert 2020 ’n wins getoon.

Die wins van N$6 miljoen is gedeeltelik te danke aan die voltooiing en verkoop van meer huise.

Volgens die NHE se raadsvoorsitter, Toska Sem, kon die onderneming in 2024 ’n totaal van 445 huise verkoop, vergeleke met 223 vir die 2023-boekjaar.

“Die NHE se finansiële posisie is gesond, met ’n totale batebasis van N$1,2 miljard terwyl ’n wins van N$6 miljoen in die 2023-’24-boekjaar gerealiseer het.

“Inkomste het met 35% gestyg, vanaf N$169 miljoen in 2023 tot N$229 miljoen in 2024,” het sy gesê.

“Hierdie gesonde finansiële posisie, tesame met ’n lae skuld-tot-ekwiteit-verhouding en ’n matige kontantposisie, maak die onderneming veerkragtig in die huidige ekonomiese klimaat.

“Dit is deels moontlik gemaak deur die terugkeer van die mandaat vir massabehuising, maar ons het ook ingrypings aanvaar wat doeltreffendheid verseker,” voeg sy by.

“Die NHE het onder meer plaaslike owerhede genader om grond te bekom, en ook kontrakteurs aan driejaar-diensleweringskontrakte verbind. “Oor die algemeen het hierdie ingrypings daartoe gelei dat die NHE huise vinniger kan bou en lewer, en inkomste betyds insamel, sê Sem.



JAARVERGADERING

Sy het die aankondiging Vrydag direk ná die NHE se jaarvergadering by die Windhoek Buitekluboord gemaak.

Die minister van stedelike en landelike ontwikkeling, Erastus Uutoni, het by die geleentheid die uitdagings uitgelig wat in die NHE se jongste jaarverslag vir die 2023-’24 boekjaar vervat is.

“’n Swak organisasiekultuur kniehalter die onderneming se pogings om die land se 300 000 behuisingsagterstand in te haal, wat verder belemmer word deur ’n tekort aan voldoende finansiering, ’n tekort aan gedienste grond en ondoeltreffende projekbestuur,” het hy gesê.

In terme van die grondtekort, sê die minister dat die regering besig is om die wet op plaaslike owerhede te wysig om sy ministerie die mag te gee om aan te dring op die beskikbaarheid van grond.

Hy glo ook dat meer geld vir behuising deur die volgende regering beskikbaar gestel sal word. Hy doen ’n beroep op die NHE om huise te bou wat die meerderheid arm Namibiërs werklik kan bekostig.

Die staatsonderneming moet sy kapasiteit vergroot om grond self te kan diens, sê hy.

Tans kontrakteer die NHE tot 80% van hierdie werk uit.



PLAASLIKE KONSTRUKSIEBEDRYF

Die adjunk- uitvoerende direkteur van finansies en staatsondernemings, Louise Shixwameni, het namens die finansminister, Iipumbu Shiimi, gesê die gemiddelde voorsiening van nuwe huise deur die NHE teen ongeveer 200 per jaar is onaanvaarbaar.

Hy doen ’n beroep op die NHE om te help om die plaaslike konstruksiebedryf te laat groei aangesien tot 80% van huise in Namibië tans deur buitelandse maatskappye gebou word.

Shiimi het wel die NHE se vordering oor die afgelope vyf jaar geloof. Verlede jaar was die eerste keer in jare dat die NHE ’n jaarvergadering gehou het en terselfdertyd jaarverslae vir etlike jare saamgestel en vrygestel het.

Die staatsonderneming se boeke is nou geoudit en op datum. Hy wys egter daarop dat die NHE tans reeds sowat 2 000 gedienste erwe besit, en meer as 2 000 ongediensde erwe. Boonop is plaaslike owerhede bereid om grond beskikbaar te stel waar hulle kan, voer hy aan.

Beide ministers het ’n beroep op die NHE gedoen om innovasie toe te pas om behuising meer bekostigbaar en beskikbaar vir Namibië se arm bevolking te maak.



STANDAARDE

Die uitvoerende hoof van die NHE, Gisbertus Mukulu, het op sy beurt gesê die NHE werk reeds saam met die Namibiese Instituut vir Standaarde (NSI) om plaaslike standaarde vir laekostebehuising te ontwikkel.

Volgens hom sal hierdie standaarde die behuisinglandskap in Namibië verander en sal plaaslike materiaal doeltreffender gebruik word.

Met inagneming van die gehalte van NHE-huise, voer Mukulu aan dat selfs sonder afwerkings, NHE-huise gebou word om te hou. Hierdie basiese NHE-huise verkoop byvoorbeeld vir sowat N$90 000 vir ’n eenslaapkamerhuis.

Erikson Mwanyekange, ’n direksielid, het bygevoeg dat die NHE vorder met die verbetering van huisontwerpe wat ook koste sal verminder, nadat ’n kompetisie verlede jaar gehelp het om nuwe ontwerpidees van studente te lok.

Die NHE se uitvoerende beampte vir infrastruktuurontwikkeling, Thomas Shilongo, brei uit dat die eienaars onder meer self die plafonne en teëls in die huise kan laat installeer, wat ook meer werk vir plaaslike diensverskaffers skep.

Die meeste van NHE se huise word deur staatswerkers gekoop, veral van die weermag, polisiemag, gevangenisdiens, verpleegsters en onderwysadministrateurs.

Die NHE voer egter aan dat eerstekeer-huiseienaars voorkeur geniet.

Die staatsonderneming het tans 115 mense in diens, met nog tien interns wat ondervinding opdoen.

[email protected]

Kommentaar

Republikein 2025-03-18

Geen kommentaar is op hierdie artikel gelaat nie

Meld asseblief aan om kommentaar te lewer