Swapo, IPC myle verwyder oor belasting en die jeug
Teenstanders deel hul manifeste
Uit 'n ekonomiese oogpunt is daar geen vergelyking tussen die twee manifeste nie, sê 'n vooraanstaande ekonoom.
Nuusredaksie – Indien Swapo herkies word, sal die party voortgaan om die binnelandse inkomstebasis te versterk deur doeltreffende belastinginvordering te verseker.
Dit terwyl die Independent Patriots for Change (IPC) sal poog om korporatiewe belasting geleidelik van die huidige 32% tot 22% te verminder en om klein besighede met wins van minder as N$2 miljoen hiervan vry te stel.
Dié beloftes is vervat in die twee partye se verkiesingsmanifeste wat Saterdag in Windhoek bekend gestel is.
Die IPC beloof om ’n pasgemaakte belastingregime vir klein- en mediumgrootte-ondernemings (SME’s) en beginnerondernemings in te stel en die drempel vir belasting op toegevoegde waarde (BTW) te verhoog tot ’n omset van N$2 miljoen.
Die party onderneem ook om ’n laer belastingkoers vir dividende in te stel om klein ondernemings in staat te stel om in groei te herbelê en slegs belasting te betaal op fondse wat uit hul ondernemings geneem word.
In dié verband sal Swapo “die rol van die openbare sektor versterk en die grootte van die formele private sektor uitbrei om produktiwiteit te verbeter,” lui sy manifes.
Swapo wil ook oor die volgende vyf jaar meer as 250 000 werksgeleenthede skep. Dit terwyl die IPC verkies het om nie syfers te verskaf nie, maar ’n magdom hervormings aan stelsels en huidige instellings, soos die Ontwikkelingsbank van Namibië (DBN), gelys het om werkskepping te vergemaklik.
Namibië staar ’n verbysterende hoë werkloosheidsyfer in die gesig, met ongeveer 40% van die jeug wat geraak word.
Swapo se visepresident en presidensiële kandidaat, Netumbo Nandi-Ndaitwah, het gesê massa-indiensneming sal voortspruit uit beleggings in sportinfrastruktuur en aansporings, konstruksieprojekte en beleggings in die gesondheid-, onderwys- en kunssektor, asook landbou en jeugontwikkeling.
Swapo sal volgens sy verkiesingsmanifes ’n begroting van ongeveer N$85,7 miljard oor vyf jaar toeken om projekte te prioritiseer wat massa-werksgeleenthede sal skep en wat sal lei tot die opname van werklose gegradueerdes en ander Namibiërs wat werk soek.
Aan die ander kant wil die IPC ’n nasionale waarborgskema vir jeugindiensneming op die been bring wat jaarliks ten minste 100 dae van betaalde werk of vaardigheidsontwikkeling vir werklose jeugdiges bied.
Die party sê hy sal verder belastingaansporings implementeer vir maatskappye wat jong gegradueerdes aanstel en oplei.
Met betrekking tot die hervorming van die landbousektor en die versekering van voedselsekerheid, het Swapo onder meer beloof dat hy jaarliks sowat N$500 miljoen aan voedselproduksie sal opdok om hongersnood en armoede te takel.
Die IPC sê hy gaan opleidingsinstellings vir landbou in al 14 streke skep, wat op agrisake en tegnologiese vaardighede fokus.
Grondhervorming bly ’n emosionele kwessie, gegewe die land se geskiedenis van gedwonge en soms gewelddadige onteienings.
Om dit reg te stel, sê die IPC dat dit die Duitse regering sal betrek om materiële finansiering en opvolg-oordragondersteuning en opleiding vir die gewillige verkoper-gewillige koper-grondherverdelingsprogram en sy begunstigdes te verskaf.
Die IPC beplan ook om die ekonomiese potensiaal van kommunale grondgebruik te ontsluit deur veilige eiendomsreg te verskaf deur die uitreiking van titelaktes aan huidige eienaars en die ontwikkeling van gedetailleerde grondgebruikplanne vir kommunale gebiede, insluitend in die landbou-, toerisme- en ander sektore.
Wat grond betref, sê Swapo hy sal voortgaan met die implementering van die aanbevelings van die tweede nasionale grondkonferensie wat in 2018 gehou is en die afkondiging en implementering van die Grondwet bespoedig, spesifiek om te verseker dat huurkontrakte in kommunale gebiede toegang tot finansiering het.
Die party sal ook die grondtoekenningsproses onder die grondhervormingsprogram vir landboubedrywighede bespoedig, met die ondersteuning van AgriBank en die Ontwikkelingsbank (DBN) en met ’n spesiale fokus op die jeug en vroue.
Vanaf Augustus 2023 was slegs ’n skamele 25 van die 169 resolusies wat by die 2018-landindaba geneem is ten volle geïmplementeer, volgens ’n konsepvorderingsverslag destyds.
Swapo beplan ook om grond te bekom wat aan dorpsgebiede grens om plaaslike owerheidsgrense binne die bestek van toepaslike wetgewing uit te brei.
Die party sê hy sal “dringend ’n omvattende wet instel om onder meer die olie- en gasbedryf te reguleer wat voorsiening maak vir plaaslike eienaarskap en deelname en ander toevallige aangeleenthede”.
Die party verbind hom ook tot eienaarskap deur Namibiërs van ’n aansienlike en billike aandeel in die olie- en gasbedrywe om te verseker dat Namibiërs voordeel uit hierdie natuurlike hulpbronne trek.
Die IPC sê op sy beurt hy sal die mynbelasting- en tantièmeskemas hersien om te verseker dat Namibië ’n billike deel van die opbrengs uit mynbedrywighede en die verkoop van Namibië se hulpbronne ontvang.
Dit terwyl ’n billike ooreenkoms op die tafel geplaas sal word vir beleggers wat kundigheid en kapitaal verskaf en ook die risiko van eksplorasie en soortgelyke aktiwiteite in Namibië neem.
Die party belowe ook om “alle mynlisensies en eksplorasie-aansoeke, kontrakte en lisensies aanlyn te publiseer vir openbare ondersoek”.
REAKSIE
In reaksie op dRowland Brownie twee manifeste het die ekonoom Rowland Brown gesê sy eerste indruk was dat Swapo se manifes geen praktiese planne en besonderhede bevat om die groot kwessies wat die land in die gesig staar, te takel nie.
“Dit het baie van die mislukte, ou idees wat herhaal word, insluitend die kies van sektorale wenners, die herlewing van die onnodige mislukte lugredery [Air Namibia], spesiale ekonomiese sones, ensovoorts.
“In wese bly dit ’n regering-gesentreerde plan wat nie sterk groei sal ontketen nie en, nog belangriker, nie indiensnemingsdoelwitte sal bereik nie,” het Brown gesê.
Hy beskryf die IPC se beloftes aan die ander kant as “baie verrassend en uiters verfrissend” wat ’n sterk begrip van nasionale kwessies toon en praktiese, ekonomies geletterde oplossings bied”.
“Hul manifes fokus op praktiese maniere om werk te skep, die private sektor deur entrepreneurskap ’n hupstoot te gee en om aansienlike besparings in openbare fondse en uit nasionale hulpbronne te genereer met ’n kleiner regering en verhoogde maatreëls om diefstal en korrupsie te voorkom.
“Uit ’n ekonomiese perspektief is daar geen vergelyking tussen die twee nie.”
– [email protected]
Dit terwyl die Independent Patriots for Change (IPC) sal poog om korporatiewe belasting geleidelik van die huidige 32% tot 22% te verminder en om klein besighede met wins van minder as N$2 miljoen hiervan vry te stel.
Dié beloftes is vervat in die twee partye se verkiesingsmanifeste wat Saterdag in Windhoek bekend gestel is.
Die IPC beloof om ’n pasgemaakte belastingregime vir klein- en mediumgrootte-ondernemings (SME’s) en beginnerondernemings in te stel en die drempel vir belasting op toegevoegde waarde (BTW) te verhoog tot ’n omset van N$2 miljoen.
Die party onderneem ook om ’n laer belastingkoers vir dividende in te stel om klein ondernemings in staat te stel om in groei te herbelê en slegs belasting te betaal op fondse wat uit hul ondernemings geneem word.
In dié verband sal Swapo “die rol van die openbare sektor versterk en die grootte van die formele private sektor uitbrei om produktiwiteit te verbeter,” lui sy manifes.
Swapo wil ook oor die volgende vyf jaar meer as 250 000 werksgeleenthede skep. Dit terwyl die IPC verkies het om nie syfers te verskaf nie, maar ’n magdom hervormings aan stelsels en huidige instellings, soos die Ontwikkelingsbank van Namibië (DBN), gelys het om werkskepping te vergemaklik.
Namibië staar ’n verbysterende hoë werkloosheidsyfer in die gesig, met ongeveer 40% van die jeug wat geraak word.
Swapo se visepresident en presidensiële kandidaat, Netumbo Nandi-Ndaitwah, het gesê massa-indiensneming sal voortspruit uit beleggings in sportinfrastruktuur en aansporings, konstruksieprojekte en beleggings in die gesondheid-, onderwys- en kunssektor, asook landbou en jeugontwikkeling.
Swapo sal volgens sy verkiesingsmanifes ’n begroting van ongeveer N$85,7 miljard oor vyf jaar toeken om projekte te prioritiseer wat massa-werksgeleenthede sal skep en wat sal lei tot die opname van werklose gegradueerdes en ander Namibiërs wat werk soek.
Aan die ander kant wil die IPC ’n nasionale waarborgskema vir jeugindiensneming op die been bring wat jaarliks ten minste 100 dae van betaalde werk of vaardigheidsontwikkeling vir werklose jeugdiges bied.
Die party sê hy sal verder belastingaansporings implementeer vir maatskappye wat jong gegradueerdes aanstel en oplei.
Met betrekking tot die hervorming van die landbousektor en die versekering van voedselsekerheid, het Swapo onder meer beloof dat hy jaarliks sowat N$500 miljoen aan voedselproduksie sal opdok om hongersnood en armoede te takel.
Die IPC sê hy gaan opleidingsinstellings vir landbou in al 14 streke skep, wat op agrisake en tegnologiese vaardighede fokus.
Grondhervorming bly ’n emosionele kwessie, gegewe die land se geskiedenis van gedwonge en soms gewelddadige onteienings.
Om dit reg te stel, sê die IPC dat dit die Duitse regering sal betrek om materiële finansiering en opvolg-oordragondersteuning en opleiding vir die gewillige verkoper-gewillige koper-grondherverdelingsprogram en sy begunstigdes te verskaf.
Die IPC beplan ook om die ekonomiese potensiaal van kommunale grondgebruik te ontsluit deur veilige eiendomsreg te verskaf deur die uitreiking van titelaktes aan huidige eienaars en die ontwikkeling van gedetailleerde grondgebruikplanne vir kommunale gebiede, insluitend in die landbou-, toerisme- en ander sektore.
Wat grond betref, sê Swapo hy sal voortgaan met die implementering van die aanbevelings van die tweede nasionale grondkonferensie wat in 2018 gehou is en die afkondiging en implementering van die Grondwet bespoedig, spesifiek om te verseker dat huurkontrakte in kommunale gebiede toegang tot finansiering het.
Die party sal ook die grondtoekenningsproses onder die grondhervormingsprogram vir landboubedrywighede bespoedig, met die ondersteuning van AgriBank en die Ontwikkelingsbank (DBN) en met ’n spesiale fokus op die jeug en vroue.
Vanaf Augustus 2023 was slegs ’n skamele 25 van die 169 resolusies wat by die 2018-landindaba geneem is ten volle geïmplementeer, volgens ’n konsepvorderingsverslag destyds.
Swapo beplan ook om grond te bekom wat aan dorpsgebiede grens om plaaslike owerheidsgrense binne die bestek van toepaslike wetgewing uit te brei.
Die party sê hy sal “dringend ’n omvattende wet instel om onder meer die olie- en gasbedryf te reguleer wat voorsiening maak vir plaaslike eienaarskap en deelname en ander toevallige aangeleenthede”.
Die party verbind hom ook tot eienaarskap deur Namibiërs van ’n aansienlike en billike aandeel in die olie- en gasbedrywe om te verseker dat Namibiërs voordeel uit hierdie natuurlike hulpbronne trek.
Die IPC sê op sy beurt hy sal die mynbelasting- en tantièmeskemas hersien om te verseker dat Namibië ’n billike deel van die opbrengs uit mynbedrywighede en die verkoop van Namibië se hulpbronne ontvang.
Dit terwyl ’n billike ooreenkoms op die tafel geplaas sal word vir beleggers wat kundigheid en kapitaal verskaf en ook die risiko van eksplorasie en soortgelyke aktiwiteite in Namibië neem.
Die party belowe ook om “alle mynlisensies en eksplorasie-aansoeke, kontrakte en lisensies aanlyn te publiseer vir openbare ondersoek”.
REAKSIE
In reaksie op dRowland Brownie twee manifeste het die ekonoom Rowland Brown gesê sy eerste indruk was dat Swapo se manifes geen praktiese planne en besonderhede bevat om die groot kwessies wat die land in die gesig staar, te takel nie.
“Dit het baie van die mislukte, ou idees wat herhaal word, insluitend die kies van sektorale wenners, die herlewing van die onnodige mislukte lugredery [Air Namibia], spesiale ekonomiese sones, ensovoorts.
“In wese bly dit ’n regering-gesentreerde plan wat nie sterk groei sal ontketen nie en, nog belangriker, nie indiensnemingsdoelwitte sal bereik nie,” het Brown gesê.
Hy beskryf die IPC se beloftes aan die ander kant as “baie verrassend en uiters verfrissend” wat ’n sterk begrip van nasionale kwessies toon en praktiese, ekonomies geletterde oplossings bied”.
“Hul manifes fokus op praktiese maniere om werk te skep, die private sektor deur entrepreneurskap ’n hupstoot te gee en om aansienlike besparings in openbare fondse en uit nasionale hulpbronne te genereer met ’n kleiner regering en verhoogde maatreëls om diefstal en korrupsie te voorkom.
“Uit ’n ekonomiese perspektief is daar geen vergelyking tussen die twee nie.”
– [email protected]
Kommentaar
Republikein
Geen kommentaar is op hierdie artikel gelaat nie