Hester Steenkamp - Ek sê maar net

Hester Steenkamp - [email protected]

Sit jou sit - ’n Stoel is nie net ’n stoel nie. Dis ’n plek en ’n identiteit en herinneringe. Dis reise en

stories en staaltjies. Dis geskiedenis.

Die ou riempiesbank en sy twee statige stoele is een van die eerste goed wat jy

raaksien wanneer jy by ons huis instap. Dis goed so, want dit verdien om raakgesien

te word. Soms wens ek hulle kon ’n paar vrae vir my beantwoord. Dan sou ek notas

gemaak het vir onthou sodat ek die verhale kon oorvertel, want wat moes hulle nie

alles gesien en gehoor het in ’n honderd jaar nie!?

Die bankie was eerste by my. Die twee stoele het eers later gekom, ná lang reise oor

grense heen. Nou is hulle weer bymekaar. Soos dit hoort.

Dit was my oupa-hulle se stel. Soms sien ek in my verbeelding hoe my oupa op een

van die stoele sit, langs die tafeltjie waarop die telefoon was. Ek sien die portaal op

die plaas in die Otjiwarongo-distrik. Ek sien hoe my ouma konfyttertjies bak in die

kombuis met die Omatako’s wat in die venster geraam is. Ek sien die plaasdam, die

groot swart pot vol mieliepap vir die honde en die groot kas van donker hout met die

lang spieël in hulle kamer. Oupa- en Ouma Plaas. Dis hoe ons vandag nog van hulle

praat en aan hulle dink, en ek dink baie aan hulle.

Oupa het die stel by sy werkgewers gekoop – ’n Joodse familiebesigheid waar Oupa

as jong man gewerk het. Later is die stel plaas toe waar dit vir jare gestaan het.

Nadat die plaas verkoop is, is die stel saam met hulle Windhoek toe. Heelwat later is

die stoele na my tannie toe, maar die bank het gebly. Die stoele het in Suid-Afrika

rondgeswerf van plek tot plek. Eers Johannesburg, daarna Puthaditjihaba, Clarens

en laaste Heidelberg in die Suid-Kaap. Die bankie is van Windhoek af eers Rundu

toe, daarna weer terug na Windhoek, toe Hentiesbaai, en het later ook in Heidelberg

aangekom, maar die bankie en stoele was in twee verskillende huise.

My pa het die bank vir my gegee nadat ons plaas toe getrek het. Die stoele het my

tannie ’n paar jaar gelede vir my gestuur. Dis my erfgoed, want my naam kom van

my ouma af. Van Ouma Plaas af.

Ek is verknog aan die riempiestel. Dis soos ’n tasbare herinnering aan my kinderdae.

Dis asof ek beter onthou as ek daarop gaan sit om vir ’n paar minute stil te raak.

En dis ook nie net ek nie. ’n Stoel is ’n baie persoonlike ding. Dis waarom mense

elke keer op dieselfde stoele in die kerk gaan sit. Of in ’n personeelkamer of

raadsaal. Jou stoel is jou stoel.

Wanneer ek in die kerk sit, kyk ek oor die rye en my oë staan vir ’n oomblik stil by die

leë stoele waar bekendes en geliefdes gesit het, maar nou nie meer hier by ons is

nie, en dan onthou ek hulle. Ek weet presies waar Ouma Maggie gesit het. En oom

Piet en tannie Maria. En oom Giel en sy broer, oom Pieter. Ook oom Kobus en

tannie Drieks. En baie ander. Vandag nog is hulle plekke leeg. Dit maak my

gelyktydig hartseer en gelukkig, want dit is ook maar ‘n manier van onthou en

respekteer.

Ons gesin het ook “ons” stoele in die kerk waar ons elke keer sit. Dis heel agter teen

die muur. My dogter het my ’n paar weke gelede gevra waarom ons juis daar sit, toe

sê ek vir haar dis waar die mense met die stoutste kinders sit. Dit was maar net ’n

grappie, want eintlik was dit reeds oor ons nie die eerste keer wat ons die kerk

bygewoon het, op ander se plekke wou sit nie. Toe word dit ons plek.

Miskien kyk die jonges ook eendag na ons leë plekke en dink dis waar tannie Hester

en oom Johnnie gesit het. Dis soos om iets agter te laat wat joune is, al is dit nie

joune nie. - Gasskrywer